Είναι πολύ γνωστή η μεγαλύτερη όλων των εντολών. "Αγάπα τον Κύριο τον Θεό σου και τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου".
Η μεγαλύτερη των εντολών
Το να αγαπάμε το Θεό το θεωρούμε δεδομένο. Το να αγαπάμε τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας επίσης δεδομένο. Θεωρούμε ότι κατανοούμε πλήρως και τα δύο. Και τελικά μας διαφεύγουν εξίσου. Γιατί αν ήταν τόσο δεδομένα και τόσο αυτονόητα τότε γιατί δεν τα καταφέρνουμε ούτε στο ένα ούτε στο άλλο; Διότι η πρακτική αυτό δείχνει: ότι μας διαφεύγουν.
Ίσως αν ρίχναμε μια πιο προσεκτική ματιά και στα δύο αυτά σκέλη της μεγάλης εντολής, να καταλαβαίναμε περισσότερα πάνω στο θέμα και έτσι να βλέπαμε και να κατανοούσαμε εις βάθος τι πραγματικά μας διαφεύγει.
Αγάπα τον Κύριο τον Θεό σου.
Αν και φαίνεται αυτονόητο, ωστόσο δεν είναι τόσο απλό. Πώς αγαπάς τον Θεό; "Τον Θεό κανείς ποτέ δεν είδε…" γράφει ο Ιωάννης στην Α Επιστολή του (4:12). Και αν δε μπορείς να δεις και να αγγίξεις τότε πώς αληθινά θα αγαπήσεις; Μέσω θεωριών; Μέσω ιδεών; Μέσω της φαντασίας; Η αλήθεια είναι ότι χρειαζόμαστε κάτι χειροπιαστό. Κάτι που θα μας προκαλέσει να εξασκήσουμε την αγάπη μας. Κάτι που θα μας κάνει να παλέψουμε, να πονέσουμε, να επιλέξουμε αν θ' αγαπήσουμε ή θα μισήσουμε ή θ' αδιαφορήσουμε. Κάτι που θα μας βοηθήσει να γνωρίσουμε μέσα μας βαθιά ότι όντως αγαπήσαμε επειδή όντως μας στοίχισε. Κι αυτό το κάτι δε μπορεί να είναι άυλο και αόρατο και άπιαστο. Γι' αυτό ο Θεός φρόντισε για κάτι πιο χειροπιαστό.
Ο Χριστός είπε, "αν με αγαπάτε φυλάξετε τις εντολές μου" (Ιωάννης 14:15). Και να, ερχόμαστε σε κάτι πιο χειροπιαστό, πιο απτό, πιο κατανοητό. "Με αγαπάς;", λέει ο Κύριος, "τήρησε αυτά που είπα". Είναι απλό, κατανοητό, χειροπιαστό όμως…
Όμως υπάρχει κι εδώ μια ένσταση. Ποιες εντολές; Τις Δέκα Εντολές; Τη διδασκαλία του Χριστού; Τις υπόλοιπες εντολές της Βίβλου; Μήπως τελικά και το Νόμο; Ξαφνικά γεμίζει το κεφάλι μας από χιλιάδες εντολές, μυριάδες περιπτώσεις εφαρμογής τους και εκατομμύρια υποπεριπτώσεις όπου θα μπορούσε κάτι να εφαρμόζεται και κάτι άλλο να μη γίνεται και τελικά έχουμε πέσει σ' ένα κυκεώνα από ερμηνευτικές και απόψεις και ιδέες και συστήματα θεολογικά όπου κυρίαρχο ερώτημα είναι : "Πού τηρείται τι;"
Εδώ λοιπόν έρχεται να μας σώσει ο απόστολος Παύλος με μια απλή ιδέα: "Σε κανέναν να μη οφείλετε τίποτε, παρά μονάχα το να αγαπάτε ο ένας τον άλλον· επειδή, εκείνος που αγαπάει τον άλλον, εκπληρώνει τον νόμο. Δεδομένου ότι, το: «Μη μοιχεύσεις, Μη φονεύσεις, Μη κλέψεις, Μη ψευδομαρτυρήσεις, Μη επιθυμήσεις», και κάθε άλλη εντολή, συμπεριλαμβάνεται μέσα σε τούτο τον λόγο, στο: «Θα αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου». Η αγάπη κακό δεν κάνει στον πλησίον· η αγάπη, λοιπόν, είναι εκπλήρωση του νόμου."
Και τελικά έρχεται ο Ιωάννης και μας λέει: "Αν κάποιος πει, ότι: Αγαπάω τον Θεό, όμως μισεί τον αδελφό του, είναι ψεύτης· επειδή, όποιος δεν αγαπάει τον αδελφό του, που τον είδε, τον Θεό που δεν τον είδε, πώς μπορεί να τον αγαπάει;" (Α Ιωάννου 4:20).
Βλέπουμε λοιπόν ότι ο Θεός μας έδωσε κάτι πολύ χειροπιαστό: όχι τον Εαυτό Του απ' ευθείας, αλλά τον Εαυτό Του μέσα στον πλησίον μας.
Αν λοιπόν αγαπούμε τον διπλανό μας, τότε ξέρουμε ότι αγαπούμε και τον Θεό: τόσο απλό είναι.
Βλέπουμε λοιπόν πια είναι η αληθινή πρόκληση. Το να αγαπήσεις το συνάνθρωπό σου δεν είναι καθόλου απλό. Εμπεριέχει αυταπάρνηση, αυτοθυσία, ταπείνωση και άλλα… δυσάρεστα για το εγώ μας πράγματα. Και εδώ τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται αληθινά δύσκολα.
Πώς θα πετύχω κάτι τέτοιο; Πώς θα ξέρω πότε αγαπώ ορθά τον διπλανό μου; Πώς θα είμαι βέβαιος ότι δεν ξεφεύγω από τα όρια ώστε ούτε να αδιαφορώ για τον πλησίον μου αλλά ούτε και να τον αγαπώ περισσότερο από τον εαυτό μου κάνοντας πράγματα που θα βλάψουν τελικά κι αυτόν κι εμένα;
Ας δούμε λίγο περισσότερα πάνω σ' αυτή τη γραμμή και ίσως να βρούμε απαντήσεις που δεν περιμένουμε.
Αγαπάς τον εαυτό σου; Αν ναι πώς;
Μια κινέζικη παροιμία λέει: "Αν σου δώσω ένα ψάρι θα σε ταΐσω για μια μέρα. Αν σε μάθω να ψαρεύεις, θα σε ταΐσω για μια ζωή."
Αν ο συνάνθρωπός μου πεινάει, μπορώ να τον ταΐσω μια φορά και δυο. Αν όμως δω ότι αυτή η εύκολη λύση του γίνεται συνήθεια, τότε είναι αγάπη το να συνεχίσω να τον ταΐζω εις βάρος μου και εις βάρος άλλων που έχουν ανάγκη τη βοήθειά μου και που θα την αξιοποιήσουν καλύτερα; Σίγουρα όχι.
Αγάπη δεν είναι το να κακομαθαίνεις τον άλλο. Αυτό είναι ενοχή, ενοχή που έχεις μέσα σου και που πολύ λανθασμένα την έχεις μπερδέψει με την αληθινή αγάπη. Όμως η αληθινή αγάπη έχει υπευθυνότητα. Και ένα μέρος της υπευθυνότητας αυτής είναι η σωστή διδαχή του πλησίον.
Ο καλός Σαμαρείτης βοήθησε τον πληγωμένο μέχρι αυτός να γίνει καλά. Είναι σίγουρο ότι, αφού αυτός θα γινόταν καλά, δε θα συνέχιζε να του πληρώνει τα έξοδα. Φαίνεται λογικό, κι όμως έχω δει τόσους ανθρώπους να βοηθούν "φτωχούς" για χάρη της καλής πράξης κι όχι για χάρη του φτωχού. Δε θέλουν πραγματικά να βοηθήσουν, θέλουν να "τους συχωρεθούν τα πεθαμένα τους" όπως λέει κι ο λαός πολύ σοφά.
Το πρόβλημα πιστεύω ότι εστιάζεται στο ότι όλοι μας δεν αγαπούμε τον εαυτό μας σωστά. Κι όταν δεν αγαπάς τον εαυτό σου ορθά, τότε πώς θα ξέρεις πώς και με ποιο τρόπο θ' αγαπήσεις τον πλησίον σου;
Όλοι μας είμαστε εκ φύσεως εγωιστές και φίλαυτοι. Και οι μεγαλύτερη μάχη που έχουμε να αντιμετωπίσουμε σαν Χριστιανοί και σαν άνθρωποι, δεν είναι η μάχη ενάντια σε διαβόλους και δαιμόνια και αρχές και εξουσίες και άλλα τέτοια μεγαλειώδη, αλλά ενάντια στον εαυτούλη μας με τον τεράστιο κακομαθημένο εγωισμό του που θέλει πάντα να έχει δίκιο και πάντα να "βγαίνει από πάνω" και πάντα να "την περνάει ζάχαρη" και ποτέ κανείς να μην τον ελέγχει "γιατί έχει δικαιώματα και ποτέ υποχρεώσεις".
Αν χτύπησα φλέβα εδώ παρακαλώ μείνετε μαζί μου. Αν όχι, ε, τι να πω, είστε καλύτεροι από μένα.
Νομίζουμε λοιπόν ότι το να αγαπούμε τον εαυτό μας είναι το να επιτρέπουμε στον εγωισμό και την υπερηφάνεια μας να κυριαρχούν, να διοικούν τη ζωή μας και τις αποφάσεις μας και να κάνουν γενικώς ό,τι τους αρέσει.
Αν όμως κατανοήσουμε το πόσο λανθασμένο, επιζήμιο και καταστροφικό στην τελική ανάλυση είναι κάτι τέτοιο για μας, για τις σχέσεις μας με τους άλλους και τη σχέση μας με το Θεό, τότε θα επιτρέψουμε στο Θεό, με την παιδεία Του την αλάνθαστη, να μας διδάξει πώς θα μάθουμε αληθινά να αγαπούμε τον εαυτό μας κι έτσι να αγαπούμε τους άλλους αλλά και το Θεό αποτελεσματικά και ορθά.
Αν αφήσουμε το Θεό να μας διδάξει την αυταπάρνηση, την αυτοθυσία, την ταπεινότητα, τη σεμνότητα, τη σοβαρότητα, το να μην προσπαθούμε να υπεκφύγουμε, το να δεχόμαστε τα σφάλματά μας και να διορθωνόμαστε, το να συγχωρούμε τον εαυτό μας και να μην τον τιμωρούμε συνέχεια αλλά να επιθυμούμε να βελτιωθούμε ώστε να μην ξανακάνουμε τα ίδια λάθη, τότε σίγουρα υπάρχει ελπίδα για μας.
Ξέρω ότι όλα αυτά που ανέφερα πιο πάνω πονάνε, αλλά ποιος είπε ότι η αγάπη δεν πονάει; "Η αγάπη είναι ισχυρή σαν το θάνατο" λέει στο Άσμα Ασμάτων (8:6) κι αν κάτι είναι γνωστό για το θάνατο είναι ότι πονάει. Ίσως όχι κατ' ανάγκην σωματικά, αλλά σίγουρα πονάει ψυχικά. Κι ο σκοπός της αληθινής αγάπης είναι να σκοτώσει!
Να σκοτώσει τον εγωιστικό εαυτούλη και να ανοίξει τον τόπο για τον πραγματικό εαυτό μας που είναι κατά την εικόνα και ομοίωση του Θεού και γεμάτος από τη δόξα Του.
Όταν θα έχει επιτελέσει το έργο της τότε πια θα ξέρουμε πώς ν' αγαπήσουμε και τον πλησίον μας όπως του αξίζει, αλλά και πώς ν' αγαπήσουμε σε τελική ανάλυση το Θεό όπως κι Εκείνου του αξίζει. Και τότε το φως μας θα λάμψει ενώπιον των ανθρώπων και όλοι θα παραδεχτούν ότι είμαστε παιδιά του Πατέρα μας του Ουράνιου!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου