Τετάρτη 16 Μαΐου 2012

ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΣΚΡΟΥΤΕΗΠ - C.S. LEWIS


ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΧ
ΑΓΑΠΗΤΕ ΜΟΥ ΓΟΥΟΡΜΓΟΥΝΤ,

Ελπίζω το τελευταίο μου γράμμα να σε έπεισε πως αυτή η περίοδος αδιαφορίας ή «ξηρασίας» που περνάει ο ασθενής σου επί του παρόντος, δεν πρόκειται, από μόνη της, να σου δώσει την ψυχή του, αν δεν χρειάζεται να τη χειριστείς κατάλληλα. Για τι είδους χειρισμούς μιλάω, θα σου εξηγήσω αμέσως.

Κατ’ αρχήν, έχω ανακαλύψει ότι πάντοτε αυτές οι κακές περίοδοι της ανθρώπινης παλινδρόμησης, μας παρέχουν εξαιρετικές ευκαιρίες για κάθε είδους αισθησιακούς πειρασμούς, ειδικά σεξουαλικούς (1). Αυτό μπορεί να σε εκπλήξει γιατί υπάρχει μεγαλύτερη φυσική ενέργεια και έτσι, περισσότερες δυνατότητες, όταν κάποιος είναι στις καλές του μέρες. Αλλά πρέπει να θυμάσαι ότι υπάρχει επίσης και μεγαλύτερη δύναμη για αντίσταση τότε. Η υγεία και η καλή διάθεση που θέλεις εσύ να χρησιμοποιήσεις για να παράγεις λάγνες διαθέσεις, μπορούν επίσης, δυστυχώς, να χρησιμοποιηθούν για εργασία ή διασκέδαση ή ενδελεχή σκέψη ή αθώες χαρές και απολαύσεις (2). Η επίθεση όμως έχει καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας όταν ολόκληρος ο εσωτερικός κόσμος του ανθρώπου είναι σε κατάσταση ανίας, ψυχρότητας και κενού. Επίσης πρέπει να θυμάσαι ότι η σεξουαλικότητα της κακής περιόδου είναι ελαφρά διαφορετική σε ποιότητα από αυτή των καλών περιόδων - είναι πολύ λιγότερο συνδεδεμένη με αυτό το γλυκανάλατο φαινόμενο που οι άνθρωποι ονομάζουν «έρωτα», πολύ περισσότερο προσκολυόμενη σε διαστροφές, πολύ λιγότερο μολυσμένη από από όλα αυτά τα γενναιόδωρα και φανταστικά και πνευματικά ακόμη χαρακτηριστικά που τη μετατρέπουν συχνά σε κάτι το τόσο απογοητευτικό για μας (3). Το θέμα είναι αντίστοιχο με άλλες αντίστοιχες επιθυμίες της σάρκας. Είναι πολύ πιο πιθανόν να κάνεις τον άνθρωπό σου μέθυσο με το να του «σπρώξεις» το ποτό σαν ένα ανόδυνο πράγμα τη στιγμή που είναι σε ξηρότητα και ανία και κούραση, παρά να τον πείσεις να το χρησιμοποιήσει σαν μέσο διασκέδασης με τους φίλους του όταν είναι ευτυχής και γενναιόδωρος. Ποτέ μην ξεχνάς ότι όταν έχουμε να κάνουμε με οποιαδήποτε απόλαυση στην υγιή και φυσιολογική της μορφή, βρισκόμαστε, κατά μία έννοια σε εχθρικό έδαφος (4). Γνωρίζω ότι έχουμε κερδίσει ουκ ολίγες ψυχές μέσω της απόλαυσης. Κι από την άλλη, είναι του Εχθρού μας εφεύρεση αυτές, κι όχι δική μας. Όλες μας οι έρευνες μέχρι τώρα δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα στο παράγουμε έστω και μία (5). Έτσι, το όνο που μπορούμε να κάνουμε, είναι το να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν τις απολαύσεις που ο Εχθρός μας δημιούργησε, με τρόπο, σε χρόνο και σε βαθμό που Εκείνος έχει απαγορεύσει (6). Και τελικά, πάντα προσπαθούμε να τις οδηγήσουμε μακριά από τη φυσική τους κατάσταση σε μια άλλη που θα είναι εντελώς αφύσικη, εντελώς δύσοσμη για το Δημιουργό της και εντελώς δυσάρεστη. Η εξίσωση είναι: μια συνεχώς αυξανόμενη επιθυμία για μια συνεχώς μειούμενη απόλαυση (7). Είναι πιο σίγουρο έτσι κι έχει και πιο πολύ στυλ. Το ν’ αρπάξουμε την ψυχή ενός ανθρώπου και να μην του δώσουμε τίποτε σε αντάλλαγμα - αυτό είναι που αληθινά χαροποιεί την καρδιά του Πατέρα μας (8). Και οι περίοδοι ξηρότητας είναι η αρχή αυτής της διαδικασίας.

Υπάρχει όμως ένας ακόμη καλύτερος τρόπος για να χειριστείς την ξηρασία. Και εννοώ μέσω των ιδίων των σκέψεων του ασθενή σου γι’ αυτήν. Όπως πάντα, η πρώτη σου ενέργεια είναι να κρατήσεις τη γνώση για την αλήθεια μακριά του. Μην τον αφήσεις να υποπτευθεί την πραγματικότητα του νόμου της παλινδρόμησης. Ασ’ τον να υποθέτει ότι η πρώτη ζέση της μεταστροφής του θα έπρεπε να διαρκέσει και θα έπρεπε να συνεχίζεται για πάντα κα ότι η παρούσα ξηρότητα είναι μιας επίσης μόνιμης φύσης (9). Έχοντας εγκαθιδρύσει αυτή την πλάνη βαθιά μέσα στο κεφάλι του, μπορείς μετά να προχωρήσεις με διάφορους τρόπους. Όλα εξαρτώνται από το εάν ο άνθρωπός σου είναι από τους μελαγχολικούς-απαισιόδους τύπους που μπορούν να οδηγηθούν στην απελπισία, ή είναι από τους αιθεροβάμονες που μπορούν να πιστέψουν ότι όλα πάνε μια χαρά. Ο πρώτος τύπος είναι σπάνιος πια ανάμεσα στους ανθρώπους. Αν ο ασθενής σου τυχαίνει να ανήκει σ’ αυτόν, τότε όλα είναι εύκολα. Το μόνο που έχεις να κάνεις, είναι να τον κρατήσεις μακριά από έμπειρους Χριστιανούς (κάτι εύκολο στις μέρες μας), να καθοδηγήσεις την προσοχή του στα κατάλληλα εδάφια της Γραφής, και μετά να τον βάλεις στη διαδικασία του να προσπαθήσει να ανακτήσει τα παλιά του συναισθήματα μέσω εξάσκησης της θέλησής του και μόνο, και το παιχνίδι είναι δικό μας. Αν είναι όμως από τους πιο αισιόδοξους τύπους, η δουλειά σου είναι να τον κάνεις να συμφωνήσει πως η παρούσα χαμηλή θερμοκρασία του πνεύματός του είναι φυσιολογική και βαθμιαία θα πρέπει να τη συνηθίσει, πείθοντάς τον ότι δεν είναι και τόσο χαμηλή τελικά (10). Μέσα σε μια βδομάδα θα τον κάνεις να αναρωτιέται αν οι πρώτες του μέρες στο Χριστιανισμό ήταν κάπως εξεζητημένες. Μίλα του για το «μέτρο» (11) σε όλα τα πράγματα. Άπαξ και καταφέρεις να τον φέρεις στο σημείο να σκέφτεται ότι «η θρησκεία είναι καλή μέχρι ένα σημείο», τότε μπορείς να νιώθεις αρκετά χαρούμενος για την ψυχή του. Μια θρησκεία της μετριότητας είναι ισοδύναμη με καθόλου θρησκεία για μας - και πιο διασκεδαστική (12).

Μια άλλη πιθανότητα είναι η άμεση επίθεση στην πίστη του. Άπαξ και καταφέρεις να τον πείσεις ότι η περίοδος της πτώσης του είναι μόνιμη, δεν μπορείς και να τον πείσεις ότι «η θρησκευτική του φάση» πρόκειται να μαραθεί και να πεθάνει όπως και όλες οι προηγούμενες φάσεις του; (13) Βέβαια δεν υπάρχει τρόπος να πετύχεις με τη λογική να τον περάσεις από την πρόταση «χάνω το ενδιαφέρον μου στο τάδε θέμα», στην πρόταση «αυτό το θέμα είναι λανθασμένο». Αλλά, όπως είπα και πριν, είναι η επιχειρηματολογία αυτή στην οποία θα πρέπει να βασιστείς κι όχι η λογική (14). Και μόνο η λέξη «φάση» θα κάνει να πετύχει το κόλπο. Υποθέτω ότι το ον αυτό, σίγουρα έχει περάσεις διάφορες φάσεις στη μέχρι τώρα ζωή του - όλοι έχουν - και ότι πάντα νιώθει ανώτερος και προστατευτικός απέναντι σ’ αυτούς από τους οποίους «αναδύθηκε», όχι επειδή τους έχει κρίνει, αλλά επειδή απλώς ανήκουν στο παρελθόν (15). (Υποθέτω ότι φροντίζεις να τον ταΐζεις καλά με ιδέες νεφελώδεις όπως η Πρόοδος και η Εξέλιξη και το Ιστορικό Σημείο Καμπής, και του δίνεις μπόλικες σύγχρονες βιογραφίες να διαβάζει; Οι άνθρωποι σ’ αυτές πάντα «αναδύονται» μετά από διάφορες φάσεις, έτσι;)

Βλέπεις τι εννοώ; Κράτησε το μυαλό του μακριά από την απλή αντίθεση του Σωστού και Λάθους (16). Όμορφες σκιώδεις εκφράσεις όπως - «ήταν απλά μια φάση» - «πέρασα μέσα απ’ όλα αυτά» - και μην ξεχνάς την ευλογημένη λέξη «Έφηβος» (17).


Ο στοργικός σου θείος,
ΣΚΡΟΥΤΕΗΠ.


(1). Οι περίοδοι ξηρασίας και απογοήτευσης είναι οι καλύτερες περίοδοι για τον πονηρό ώστε να μας επιτεθεί και να μας φέρει σε πειρασμό και οι σεξουαλικοί πειρασμοί είναι οι πιο δυνατοί και οι πιο καταστρεπτικοί.
(2). Οι αντιστάσεις μας είναι πεσμένες όταν είμαστε σε θλίψη και απογοήτευση και ο εχθρός το γνωρίζει και κοιτάει να το χειριστεί κατάλληλα. Αντίθετα όταν είμαστε γεμάτοι ζήλο για τον Κύριο και για το λόγο Του και γεμάτοι από το Πνεύμα Του, είναι σχεδόν αδύνατο να μας υπερνικήσει ο πονηρός με τους πειρασμούς του. Είμαστε σε εγρήγορση και επαγρύπνηση και έτοιμοι ν’ αντισταθούμε. Ας θυμηθούμε τους μαθητές που είχαν αποκοιμηθεί από το φαγητό και τη θλίψη, επειδή ο δάσκαλός τους τους είχε πει ότι θα φύγει, την τελευταία νύχτα στον κήπο της Γεθσημανή και πώς τελικά έπεσαν σε πειρασμό. Γι’ αυτό ο Κύριος είπε, «αγρυπνείτε και προσεύχεσθε για να μην εισέλθετε σε πειρασμό».
(3). Η σεξουαλικότητα και η σεξουαλικές σχέσης - όπως ο Θεός τις σχεδίασε -  δεν είναι κάτι κακό, ούτε βρώμικο. Αντίθετα είναι ευλογία και είναι σχεδιασμένες για την απόλαυσή μας και την ολοκλήρωσή μας σαν άτομα και σαν προσωπικότητες. Όμως ο Θεός τα σχεδίασε να λειτουργούν μέσα σε ένα πλαίσιο - το πλαίσιο του έρωτα, της αγάπης, της αφιέρωσης και αφοσίωσης σε ΕΝΑ άλλο άτομο και μέσα από τα δεσμά του γάμου.
(4). Όταν ο άνθρωπος απολαμβάνει τις χαρές του Θεού με το μέτρο και στο πλαίσιο που ο Θεός τις σχεδίασε ζει με αληθινή ευλογία, δε νιώθει στερημένος και είναι ευγνώμων προς το Θεό για αυτά που απολαμβάνει. Άρα είναι δύσκολος στόχος για τον πονηρό. Σε τέτοια κατάσταση όταν βρίσκεται ο άνθρωπος, είναι πάντα μέσα στο χώρο του Θεού και όταν ο διάβολος προσπαθεί να του επιτεθεί είναι σα να προσπαθεί να επιτεθεί στο Θεό τον ίδιο. Γι’ αυτό η Γραφή λέει «πλησιάσατε προς τον Θεόν…»
(5). Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο ο διάβολος δεν έχει εφεύρει τίποτε καλό γιατί δεν είναι ικανός για κάτι τέτοιο. Ό,τι κι αν πιάσει στα χέρια του, το διαστρέφει γιατί αυτή είναι η φύση του και την περνάει σε ό,τι αγγίζει, είτε άνθρωπο, είτε ιδέα.
(6). Όλα όσα ο κόσμος «απολαμβάνει» είναι από το Θεό δοσμένα, όμως έχουν διαστραφεί από το διάβολο και καταλήγουν σε φθοροποιές ψευδο-απολαύσεις. Η υγιής σεξουαλικότητα που έχει καταλήξει σε τέτοιες μορφές διαστροφής που ούτε ο νους του ανθρώπου δε βάζει και που τελικά αφήνουν τον άνθρωπο ακόμη πιο κενό απ’ ότι ήταν πριν, είναι ένα από τα πιο τρανά παραδείγματα. Το ίδιο ισχύει για το ποτό, για τη διασκέδαση κάθε είδους και για ό,τι άλλο παρέχει ξεκούραση και ανάταση στην ανθρώπινη ψυχή. Είναι σχέδια του Θεού που διαστρέφονται από το διάβολο και οδηγούν τον άνθρωπο στην επανάσταση προς το Δημιουργό του και την τελική καταστροφή του.
(7). Όπως είπαμε και παραπάνω, τελικά μετά από τη «διασκέδαση» νιώθεις πιο κενός και μόνος από πριν κι έτσι ζητάς αμέσως περισσότερο απ’ το ίδιο για να μη μείνεις μόνος μ’ αυτό αίσθημα του κενού και της στέρησης. Και προχωράς όλο και πιο βαθιά μέσα στην απώλεια. Αυτό που συμβαίνει με κάθε μορφή διεστραμένης διασκέδασης είναι σαν τα ναρκωτικά και το μόνο που μπορεί να απελευθερώσει τον δέσμιο από τις ψευδο-απολαύσεις άνθρωπο είναι πια μόνο μια θεϊκή επέμβαση.
(8). Η μεγαλύτερη χαρά του διαβόλου είναι να μας πάρει την ψυχή χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Και δυστυχώς είμαστε τόσο ανόητοι που συνήθως το καταφέρνει.
(9). Το σπουδαιότερο όπλο του διαβόλου είναι το να μας κρατήσει μακριά από την αλήθεια. Έτσι μπορεί να μας χειρίζεται όπως θέλει τροφοδοτώντας μας με τα ψέμματά του. Σε περιόδους πνευματικής ξηρασίας και θλίψεων, θα προσπαθήσει πολλές φορές να μας πείσει πως έτσι θα είναι πάντα και πως ό,τι είχαμε ήταν κάτι περαστικό. Τώρα επιστρέψαμε στη συνηθισμένη μας κατάσταση και αυτή είναι που θα έχουμε - απελπισία, ανία, ερημιά, μοναξιά, απογοήτευση. Θα μας τροφοδοτήσει ανελέητα με τέτοιες ιδέες, σκέψεις και συναισθήματα μέχρι που να μη μπορούμε πια να δούμε μπροστά μας και να αποδεχθούμε την αποτυχία σαν μια συνηθισμένη κατάσταση ζωής.
(10). Σε γενικές γραμμές οι άνθρωποι είναι έιτε αισιόδοξοι, είτε απαισιόδοξοι ως προς τις τάσεις τους. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι που θα προσπαθήσει ο εχθρός να χειριστεί και να τραβήξει στα άκρα προκειμένου να μας πλανήσει. Πρέπει να θυμόμαστε ότι ο διάβολος είναι πάντα υπερ των άκρων γιατί εκεί υπάρχει πάντα η έλλειψη μέτρου και ισορροπίας και είναι εύκολο από εκεί να μας κάνει ό,τι του αρέσει. Έτσι τον απαισιόδοξο θα τον τραβήξει στο άκρο της απελπισίας, ενώ τον αισιόδοξο θα τον τραβήξει το άκρο της ακραίας χαζοζαρούμενης - μέχρις αφέλειας - αισιοδοξίας. Έτσι, και ο ένας και ο άλλος δε θα αντιδράσουν στην κατάστασή τους για να την καλυτερέψουν προς μεγάλη τέρψη και απόλαυση του εχθρού της ψυχής τους.
(11). Εδώ δεν αναφέρεται στο μέτρο που είναι απαραίτητο ακριβώς για να μην πάμε στα άκρα και οδηγηθούμε στην πλάνη, αλλά για τη ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ που είναι ο εχθρός της τελειότητας που ο Θεός θέλει. Η μετριότητα είναι το ίδιο με τη χλιαρότητα που ο Θεός μισεί (δες Αποκάλυψη, εκκλησία της Λαοδικείας). Είναι αυτή η ασπόνδυλη κατάσταση στην οποία περιέρχεται κανείς όταν δεν αντιδρά στο κακό, δεν αντιστέκεται, δεν έχει γνώμη, δεν παίρνει θέση, αλλά κοιτάει να μένει ουδέτερος για να τηρεί «ισορροπίες». Αυτός ο άνθρωπος δεν είναι άνθρωπος του μέτρου, αλλά ένας δειλός που κρύβεται πίσω από αυτό. Ο άνθρωπος του αληθινού μέτρου είναι ταυτόχρονα ένας άνθρωπος γεμάτος με ζήλο για το Θεό και σε καμία περίπτωση δε συμβιβάζει την αλήθεια του Θεού με οτιδήποτε λανθασμένο. Ο χλιαρός-μέτριος όμως είναι απλά ένας βολεμένος που δε θέλει να του χαλάνε την ησυχία του.
(12). Η «θρησκεία με τις ασημένιες παντόφλες» όπως την περιέγραψε γλαφυρά ο Τζων Μπάνυαν στο «Ταξίδι του Προσκυνητή», είναι η θρησκεία του χλιαρού-μέτριου και η αγαπημένη του διαβόλου. Δεν ενοχλεί, δεν αντιδρά, δε δημιουργεί προβλήματα, δεν αναστατώνει. «Οι αναστατώσαντες την οικουμένην όλην», όπως αποκάλεσαν τον Παύλο και το Σίλα και γενικώς τους πρώτους Χριστιανούς, δεν έρχονται πια από τα μέρη μας. Έχουν άλλη δουλειά: να «γίνουν πλούσιοι και να πλουτίσουν» όπως οι «Χριστιανοί» της Λαοδικείας.
(13). Άλλος ένας τρόπος επίθεσης του πονηρού. «Όνειρο ήταν και πάει» όπως λένε. Ήταν απλά μια φάση. Ήταν μια περστική περίοδος. Μη χολοσκάς. Μη στενοχωριέσαι. Τώρα είσαι φυσιολογικός. Τώρα είσαι στα σωστά σου. Ξέχνα εκείνες τις υπερβολές. Αν τα δεχτείς όλα αυτά σταματάς να παλεύεις για κάτι καλύτερο, σταματάς να ψάχνεις το ιδανικό γιατί είναι ουτοπία, σταματάς να επιζητάς το θέλημα του Θεού για τη ζωή σου γιατί θεωρείς ότι δε μπορεί να επιτευχθεί, ο Θεός σε παράτησε και δεν ενδιαφέρεται για σένα. Όμως η πραγματικότητα είναι ότι απλά περνάς μια περίοδο εκπαίδευσης και ο Θεός είναι εκεί και σε παρακολουθεί για να δει πώς θα τα πας και, αν ζητήσεις τη βοήθειά Του, θα σε βοηθήσει να ξεπεράσεις την ξηρασία και θα σε οδηγήσει σε «χλοερές βοσκές και ύδατα αναπαύσεως».
(14). Ο διάβολος δε θέλει να σκέφτεσαι, θέλει να δέχεσαι. Γι’ αυτό σε βομβαρδίζει με επιχειρήματα λογικοφανή και, πριν προλάβεις να τα επεξεργαστείς σε βομβαρδίζει και με άλλα. Ο σκοπός του είναι να μη σκεφτείς, να μη χρησιμοποιήσεις τη λογική σου ώστε να ξεχωρίσεις το σωστό απ’ το λάθος και, το κυριότερο, να μη σου μείνει χρόνος ησυχίας ώστε να μπορέσεις ν’ ακούσεις τη φωνή του Θεού και την οδηγία Του που μόνο σε κατάσταση ησυχασμού ακούγεται. Μερικές φορές, η μεγαλύτερη μάχη μας είναι ενάντια στη συνεχή φασαρία που δημιουργεί ο κόσμος γύρω μας προκειμένου να μη μας αφήσει να σκεφτούμε και να δούμε τη λύση του Θεού που βρίσκεται μπροστά μας.
(15). Εδώ δε μιλάει για κατάκριση, αλλά για διάκριση (κι αυτή με τη λάθος έννοια). Κρίνει πως είναι ανώτερος και καλύτερος απ’ τους άλλους. Δεν τους κατακρίνει για την «άγνοιά» τους, αλλά διακρίνει-διαχωρίζει τον εαυτό του από αυτούς. Αυτοί είναι ακόμη στο παρελθόν ενώ εκείνος προχωράει προς το μέλλον. Στην πραγματικότητα κάνει κύκλους, απλά δεν το έχει συνειδητοποιήσει ακόμη.
(16). Τις πιο πολλές φορές το μόνο που έχουμε είναι και το πιο απλό: να διακρίνουμε μεταξύ καλού και κακού. Όμως κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα εύκολο. Αντίθετα είναι συνήθως το πιο δύσκολο γιατί έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε πολύπλοκα και πολυσύνθετα, ακόμη και για τα πιο απλά θέματα. Χρειάζεται να έχουμε τα πνευματικά μας αισθητήρια «γεγυμνασμένα ώστε να διακρίνουμε το καλό απ’ το κακό» όπως λέει στην προς Εβραίους. Όμως αυτό είναι χαρακτηριστικό των «τελείων» όπως λέει στην ίδια επιστολή και ο διάβολος θα κάνει το παν για να μη μας αφήσει να φτάσουμε την τελειότητα.
(17). Τα χαρακτηριστικά του εφήβου, είναι η ανυπομονησία, η βιασύνη, ο θυμός, ο υπερ-συναισθηματισμός, η εντύπωση πως τα ξέρει όλα. Το ότι νιώθει τη δύναμη της ζωής να σφύζει μέσα στο σώμα του τον κάνει να αισθάνεται ανίκητος και ικανός να τα βάλει με τους πάντες. Ο έφηβος εύκολα ενθουσιάζεται κι εύκολα απογοητεύεται. Είναι στο μέγιστο των παλινδρομίσεων αυτή η εποχή και ηλικία. Με ένα λόγο: «ανώριμος». Αν και είναι μια φυσιολογική φάση της ανθρώπινης ζωής, φυσική και πνευματικής, ωστόσο είναι η πιο επικίνδυνη περίοδος στην πνευματική ζωή του πιστού γιατί τότε θα γίνουν οι πιο σκληρές μάχες και, αν τότε αντέξουμε, μετά τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα γιατί, όντας πιο ώριμοι, θα γνωρίζουμε τις «μεθοδείες» του σατανά και θα μπορούμε τουλάχιστον να τις αναγωνρίσουμε και να αντισταθούμε.

Τετάρτη 9 Μαΐου 2012

ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΣΚΡΟΥΤΕΗΠ - C.S. LEWIS


ΕΠΙΣΤΟΛΗ VΙΙΙ
ΑΓΑΠΗΤΕ ΜΟΥ ΓΟΥΟΡΜΓΟΥΝΤ,


Ώστε «έχεις μεγάλες προσδοκίες όσον αφορά την θρησκευτική πίστη του ασθενή σου ότι αυτή αρχίζει να φθίνει», έτσι; Πάντα πίστευα ότι το Εκπαιδευτικό μας Ίδρυμα έχει πάρει την κατιούσα από τότε που έβαλαν για διευθυντή τον γέρο-Σλάμπντογκ, και τώρα πια βεβαιώθηκα. Δε σου ‘χει μιλήσει κανείς για το νόμο της «Παλινδρόμησης»;

Οι άνθρωποι είναι αμφίβια - μισοί πνεύμα, μισοί ζώο (1). (Η επιμονή του Εχθρού μας να παράγει ένα τόσο επαναστατικό υβρίδιο, ήταν μια από τις αιτίες που οδήγησαν τον Πατέρα μας να αποσύρει την υποστήριξή του προς Αυτόν). Σαν πνεύματα κατοικούν στην αιωνιότητα, αλλά σαν ζώα, κατοικούν στο χρόνο (2). Αυτό σημαίνει ότι, ενώ το πνεύμα τους μπορεί να είναι προσηλωμένο σε μια αιώνια αλήθεια, τα σώματα, τα πάθη και η φαντασία τους υπόκεινται σε συνεχείς αλλαγές, γιατί το να κατοικείς στο χρόνο σημαίνει ότι υπόκεισαι σε αλλαγές. Έτσι, η πλησιέστερη προσέγγισή τους προς τη σταθερότητα του αιώνιου, είναι μέσω της παλινδρόμησης - δηλαδή της συνεχούς επανάληψης και επιστροφής προς ένα επίπεδο από το οποίο συνεχώς πέφτουν, μια σειρά από ζενίθ και ναδίρ. Αν παρατηρούσες προσεκτικά τον ασθενή σου, θα είχες ήδη αντιληφθεί αυτή την παλινδρόμηση σε κάθε τομέα της ζωής του - το ενδιαφέρον του προς την εργασία του, την στοργή προς τους φίλους του, τις φυσικές ορέξεις του που όλα πάνε πάνω-κάτω (3). Όσο θα ζει πάνω στη γη, οι περίοδοι της συναισθηματικής και σωματικής ευρωστίας και ζωντάνιας, θα εναλλάσσονται με περιόδους χαύνωσης και φτώχειας. Η ξηρότητα και απάθεια την οποία διέρχεται ο ασθενής σου στην παρούσα φάση, δεν είναι, όπως με ευχαρίστηση σκέπτεσαι, αποτέλεσμα των δικών σου άοκνων προσπαθειών. Είναι απλά ένα φυσικό φαινόμενο που δε θα μας ωφελήσει καθόλου, εκτός κι αν εμείς φροντίσουμε να επωφεληθούμε από αυτό.

Για να αποφασίσεις ποια μπορεί να είναι η καλύτερη χρήση της, πρέπει να αναρωτηθείς με ποιο τρόπο θα τη χρησιμοποιήσει ο Εχθρός μας και μετά να κάνεις το αντίθετο (4). Τώρα μπορεί να σε κάνεις να εκπλαγείς το να μάθεις ότι, στην προσπάθειά Του να κερδίσει μόνιμα μια ψυχή, Εκείνος στηρίζεται περισσότερο στις κακές της στιγμές παρά στις καλές (5). Μερικοί από τους καλύτερους και πιο αγαπημένους του έχουν περάσει μέσα από μακρύτερες χρονικά και μεγαλύτερες σε ένταση θλίψεις από οποιονδήποτε άλλον (6). Ο λόγος είναι αυτός: Για μας, ένας άνθρωπος είναι πρωταρχικά καλός. Ο σκοπός μας είναι να τον απορροφήσουμε έτσι ώστε η θέλησή του να γίνει ένα με τη δική μας και να αυξηθεί ο εγωισμός του προς ζημιά του (7). Όμως η υπακοή που ο Εχθρός θέλει από τους ανθρώπους είναι εντελώς διαφορετική. Θα πρέπει κανείς να αντιμετωπίσει το γεγονός πως η αγάπη Του για τους ανθρώπους και η υπηρεσία Του προς αυτούς μέσα σε πλήρη ελευθερία, δεν είναι (όπως θα νόμιζε κανείς) απλή προπαγάνδα αλλά μια εκθαμβωτική αλήθεια. Στ’ αλήθεια θέλει να γεμίσει το σύμπαν με ένα φορτίο από μικρές απομιμήσεις Του - όντα των οποίων η ζωή, σε μικροσκοπική κλίμακα, θα είναι ποιοτικά ίδια με τη δική Του, όχι επειδή Εκείνος τους απορρόφησε τη θέληση, αλλά επειδή εκείνοι από μόνοι τους το επιθυμούν με την ίδια τους τη θέληση (8). Εμείς, από τη μεριά μας, θέλουμε απλώς ζωντανά που στη συνέχεια θα γίνουν τροφή, ενώ Εκείνος θέλει υπηρέτες που τελικά θα καταφέρουν να γίνουν παιδιά Του. Εμείς θέλουμε να ρουφήξουμε, Εκείνος θέλει να προσφέρει. Εμείς είμαστε άδειοι και θέλουμε να γεμίσουμε, Εκείνος είναι γεμάτος και ξεχειλίζει. Ο πόλεμός μας γίνεται για ένα κόσμο όπου ο Πατέρας μας από Κάτω θα έχει απορροφήσει τους πάντες στον εαυτό του, ενώ ο Εχθρός θέλει έναν κόσμο γεμάτο από όντα ενωμένα αλλά που εξακολουθούν να ξεχωρίζουν μεταξύ τους σαν μοναδικότητες (9).

Κι εκεί είναι που έρχονται οι δυσκολίες και οι θλίψεις. Θα έχεις συχνά αναρωτηθεί γιατί ο Εχθρός δε χρησιμοποιεί περισσότερο τη δύναμή Του ώστε να είναι αισθητά παρών στις ανθρώπινες ψυχές σε όποιο βαθμό Εκείνος επιθυμεί την οποιαδήποτε στιγμή. Αλλά βλέπεις, το «ακαταμάχητο» και το «αδιαμφισβήτητο», είναι δύο όπλα που η ίδια η φύση των σχεδίων Του, Του έχει απαγορέψει να χρησιμοποιεί. Το να υπερβεί την ελεύθερη θέληση των ανθρώπων (όπως η παρουσία Του στον ελάχιστο βαθμό θα πραγματοποιούσε μετά βεβαιότητος), θα απέβαινε κάτι το εντελώς άχρηστο γι’ Αυτόν. Δε μπορεί να θέλξει, μπορεί μόνο να προκαλέσει (10). Γιατί η παράλογη ιδέα Του είναι να έχει και την πίτα γερή και το σκύλο χορτάτο! Τα όντα αυτά πρέπει να είναι ένα μαζί Του και ταυτόχρονα να διατηρούν στο ακέραιο την ατομικότητά τους. Το να τους ακυρώσει απλά και να επέμβει είναι κάτι που δε λειτουργεί. Είναι διατεθειμένος να κάνει μικρές επεμβάσεις στην αρχή. Θα τους στηρίξει αρχικά με μικρές δόσεις επικοινωνίας από τη μεριά Του που, αν και αχνές, θα τους φαίνονται σπουδαίες, με συναισθηματική γλυκύτητα και στήριξη και εύκολες νίκες πάνω στον πειρασμό. Αλλά δε θα επιτρέψει ποτέ μαι τέτοια κατάσταση να διαρκέσει. Αργά ή γρήγορα, αποτραβιέται, αν και όχι στην πραγματικότητα, αλλά τουλάχιστον στην συνειδητή εμπειρία τους και τότε χάνονται όλα αυτά τα στηρίγματα και τα όμορφα αισθήματα. Αφήνει το πλάσμα να σταθεί πια όρθιο και να στηριχθεί στα δικά του πόδια - να εκτελέσει με μόνο τη θέλησή του καθήκοντα που έχουν χάσει κάθε αίγλη (11). Είναι μέσα από αυτές τις τραχιές περιόδους πολύ περισσότερο από ότι στις καλές, που θα εξελιχθεί στο ον που Εκείνος τον θέλει να γίνει. Έτσι, οι προσευχές που προσφέρονται στους καιρούς της ξηρασίας, είναι αυτές που Τον ευχαριστούν περισσότερο (12). Εμείς μπορούμε να τραβολογάμε τους ασθενείς μας μέσω συνεχών κι αδιάκοπων πειρασμών και, επειδή τους προετοιμάζουμε μόνο για το τραπέζι, όσο λιγότερο ανακατεύεται η θέλησή τους, τόσο το καλύτερο. Εκείνος όμως δε μπορεί να τους «πειράξει» προς την αρετή, όπως εμείς τους πειράζουμε προς την κακία. Θέλει να τους κάνει να μάθουν να περπατούν και γι’ αυτό αποσύρει το χέρι Του και, αν υπάρχει η θέλησή τους να περπατήσουν, τότε είναι ευχαριστημένος ακόμη κι όταν σκοντάφτουν (13). Μην αυταπατάσαι Γουόρμγουντ. Ο σκοπός μας δε βρίσκεται σε μεγαλύτερο κίνδυνο, παρά μόνον όταν ένας άνθρωπος δεν επιθυμεί πια, αλλά σκοπεύει παρόλα αυτά να εκτελέσει το θέλημα του Εχθρού μας, κοιτάζει γύρω του σ’ ένα σύμπαν απ’ το οποίο κάθε ίχνος Του  φαίνεται να έχει χαθεί, αναρωτιέται γιατί τον έχουν ξεχάσει, κι όμως ακόμη υπακούει.

Όμως βέβαια, οι θλίψεις παρουσιάζουν ευκαιρίες και για μας. Την επόμενη εβδομάδα θα σου δώσω κάποια στοιχεία για το πώς θα τις εκμεταλλευτείς.

Ο στοργικός σου θείος,
ΣΚΡΟΥΤΕΗΠ.


(1). Μια μεγάλη αλήθεια που τείνουμε να ξεχνάμε και πολλές φορές παραβλέπουμε προς ζημία μας. Είτε τείνουμε να δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στην πνευματική μας υπόσταση ξεχνώντας ότι έχουμε και σωματική η οποία έχει τις δικές της ανάγκες και πρέπει να αντιμετωπιστούν και να καλυφθούν, είτε αδιαφορούμε παντελώς για την πνευματική μας υπόσταση θεωρώντας πως μόνο αυτό που βλέπουμε και νιώθουμε είναι πραγματικό και λειτουργούμε και αντιδρούμε μόνο σε εξωτερικά-συναισθηματικά ερεθίσματα, σαν άλογα ζώα που λειτουργούν με βάση το ένστικτό τους. Και στις δύο περιπτώσεις ο διάβολος θα εκμεταλλευτεί την ανισορροπία μας και θα μας χειριστεί ανάλογα προκειμένου να μας κάνει σκλάβους του ή να μας ρίξει στην πλάνη και την καταστροφή (αυτοκαταστροφή συνήθως).

(2). Αυτή η ταυτόχρονη ενοίκιση σε δύο κόσμους - την αιωνιότητα και το χρόνο - είναι αλήθεια ότι δημιουργεί μεγάλη σύγχυση στον πνευματικά πεσμένο άνθρωπο. Γι’ αυτό η πίστη στο Χριστό, το πρώτο που κάνει είναι να τον κάνει ενήμερο αυτής της άλλης πραγματικότητας, των νόμων και των αξιών της προκειμένου να μπορεί να καταλάβει γιατί συμβαίνουν πολλά από αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο του χρόνου και των σαρκικών αισθήσεων. Έτσι ο νέος αναγεννημένος άνθρωπος, βρίσκει την ισορροπία του και μπορεί - με τη βοήθεια της νέο-αποκτημένης αντίληψής του για την αιωνιότητα - να ζήσει ορθά τη ζωή του στον κόσμο όπου ο χώρος και ο χρόνος κυριαρχούν και κρατούν δεμένο το σαρκικό του σώμα.

(3). Εξαιτίας ακριβώς των όσων παραπάνω αναλύσαμε, ο άνθρωπος - ειδικά στα πρώτα του βήματα στη νέα που πίστη - παρουσιάζει αυτό το φαινόμενο της παλινδρόμησης. Μια πάνω, μια κάτω, μια ένθερμος, μια ψυχρός κλπ. Αυτός είναι ο λόγος που, στα πρώτα του βήματα ειδικά, ο πιστός χρειάζεται στηρίξει από πνευματικούς και ισορροπημένους ανθρώπους που θα τον βοηθήσουν να στηριχτεί και να σταθεί και να περπατήσει στο δύσκολο και ανηφορικό δρόμο της χριστιανικής πίστης και εμπειρίας.

(4). Αυτή την τάση μας προς παλινδρόμηση τη γνωρίζει ο Θεός και τη χρησιμοποιεί πολλές φορές προς το καλό μας προκειμένου να μας οδηγήσει εκεί που πρέπει. Κάποιες φορές για παράδειγμα, ο Κύριος βλέπει στον χαρακτήρα ενός ανθρώπου προς τα άκρα και το πώς ερωτοτροπεί με την αμαρτία και μπορεί να τον αφήσει να δοκιμάσει πώς είναι, αντί να τον προστατεύσει, προκειμένου να τον κάνει να συνειδητοποιήσει σε τι βούρκο έχει πέσει ώστε να μετανοήσει και να επιστρέψει ελεύθερος πια (δες στην παραβολή του ασώτου, το μικρό γιο). Παρόμοια ο διάβολος μπορεί να κάνει το αντίθετο προκειμένου να πετύχει τους σκοπούς του. Στο παραπάνω παράδειγμα ο διάβολος θα προσπαθήσει ακριβώς αυτή την τάση προς την αμαρτία και τα άκρα (που τελικά ενυπάρχει σε ΚΑΘΕ άνθρωπο), να μην τη φτάσει στην τελική της εκπλήρωση ώστε ο άνθρωπος να κοιτά «από την κλειδαρότρυπα» τρόπον τινά την αμαρτία, αλλά ποτέ να την εμπειρίζεται ώστε μέσα του να μένει η αμαρτία ωραιοποιημένη (κι όχι βούρκος) και η επιθυμία ανεκπλήρωτη (δες στην παραβολή του ασώτου το μεγάλο γιο). Το πώς θα αντιδράσουμε σε όλες αυτές τις επιρροές και επιδράσεις που δεχόμαστε από τον πνευματικό κόσμο, είναι θέμα χαρακτήρα, βιωμάτων, εμπειριών κι επιλογών. Για παράδειγμα, στην παραβολή του ασώτου που αναφερθήκαμε, ο μεγάλος γιος είχε πάντα τη δυνατότητα να χαρεί και να διασκεδάσει αφού, επειδή ήταν πάντα με τον πατέρα του, όλα δικά του ήσαν όπως του είπε κι εκείνος. Όμως αυτός (ο γιος), από υπερβολική «πνευματικότητα» δε δοκίμαζε τίποτε και ταυτόχρονα θεωρούσε τον πατέρα του υπεύθυνο που δεν τον άφηνε να διασκεδάσει. Τελικά ζήλευε το μικρό του αδελφό που τόλμησε να κάνει αυτό που ήθελε όμως το έκανε με λανθασμένο τρόπο. Εδώ φαίνεται αυτό που είπαμε παραπάνω: ότι αν είμαστε ακραίοι και νομίζουμε ότι μόνο τα πνευματικά έχουν αξία, θα έλθει η στιγμή που θα μπουχτίσουμε και θα τα βάλουμε με το Θεό γιατί είμαστε και σάρκα και έχει και η σάρκα τις ανάγκες της που δε μπορούμε να αγνοούμε. Αυτό έπαθε ο μεγάλος γιος. Αν από την άλλη είμαστε σαν το μικρό αδελφό και σκεφτόμαστε μόνο τη σάρκα και τις απολαύσεις της θα καταλήξουμε τελικά να μαλώνουμε με τα γουρούνια για την τροφή μας. Και στις δυο περιπτώσεις βλέπουμε πώς ο διάβολος εκμεταλλεύεται την ανισορροπία μας για τους σκοπούς του και την καταστροφή μας.

(5). Δες και την παραπάνω σημείωση. Ο Θεός σαν σοφός Δημιουργός μας, γνωρίζει πολύ καλά ότι είμαστε σάρκα κι όχι μόνο πνεύμα και μπορεί να χειριστεί κατάλληλα ακόμη και τα χειρότερα χαρακτηριστικά μας προκειμένου να μας σώσει. Και πολλές φορές κάνει αυτό συνήθως.

(6). Αβραάμ: πόσο έπρεπε να περιμένει για τον Ισαάκ; Ιακώβ: πόσο έπρεπε να περιπλανηθεί και να αδικηθεί και να παλέψει μέχρι να γίνει Ισραήλ; Μωυσής: πόσο έπρεπε να περιμένει μέχρι να εκπληρωθεί το αληθινό κάλεσμά του να σώσει το λαό του; Δαβίδ: πόσο έπρεπε να περιπλανιέται κυνηγημένος από το Σαούλ μέχρι να γίνει βασιλιάς του Ισραήλ; Ιησούς Χριστός πόσο έπρεπε να περιμένει μέχρι να φανερωθεί δημόσια στο λαό Του και στον κόσμο (30 χρόνια); Απόστολος Παύλος πόσο έπρεπε να περιμένει σαν ένας μετανοημένος πρώην διώκτης της Εκκλησίας μέχρι να φανερωθεί το κάλεσμά του σαν αποστόλου των εθνών; Η λίστα δια μέσου των αιώνων δεν έχει τέλος. Και όλοι αυτοί, δεν περίμεναν απλώς, αλλά πέρασαν σκληρή παιδεία από το κραταιό χέρι του Κυρίου μέχρι να βγει από το ακατέργαστο μετάλλευμα του χαρακτήρα τους το αληθινό χρυσάφι του καρπού του Αγίου Πνεύματος.

(7). Το μεγάλο σφάλμα του κόσμου μας: έχουμε πεισθεί από τον πονηρό ότι είμαστε πρωταρχικά καλό υλικό. ΜΕΓΑ ΣΦΑΛΜΑ. Ολέθριο λάθος και καταστροφικό. Για παράδειγμα, όλοι νομίζουν ότι τα παιδιά είναι εκ φύσεως καλά. Αν ήταν έτσι, τότε γιατί κάνουμε τόσο μεγάλη προσπάθεια να τα μάθουμε να κάνουν το σωστό ενώ το κακό και το λάθος το κάνουν με φυσικότητα; Δεν είναι επειδή το κακό είναι η πραγματική φύση του πεσμένου ανθρώπου; Όλοι μας ΠΑΛΕΥΟΥΜΕ για το καλό ενώ το κακό το έχουμε εύκολο σαν ν’ αναπνέουμε επειδή αυτή ΕΙΝΑΙ η φύση μας, είτε μας αρέσει, είτε όχι. «Όλος ο κόσμος εν τω πονειρώ κείται». Αν ξυπνήσουμε από αυτή την πλάνη και παρανόησή μας, θα δούμε ότι χρειαζόμαστε το Χριστό για να σωθούμε από αυτή ακριβώς την κακή μας φύση. Αυτό ο ακριβώς είναι που κάνει ο διάβολος: μας κρατάει μακριά από αυτή τη βασική αλήθεια και μας κάνει να νομίζουμε ότι αντιθέτως είμαστε κατά βάθος καλοί προκειμένου να μπορέσει να μας κάνει ό,τι θέλει.

(8). Γι’ αυτό ακριβώς είναι τόσο δύσκολο να το πιστέψουμε. Έχουμε όλοι συνηθίσει να μας καταπιέζουν, να μας υποχρεώνουν, να μας διατάζουν και ακόμη να μας υποδουλώνουν, είναι τόσο φυσιολογικό, πού, όταν ο Θεός μας αποκαλύπτει ότι το μόνο που θέλει από μας είναι ελεύθερη βούληση, μας είναι αδύνατον να το δεχτούμε και να το πιστέψουμε. Μας είναι αδιανόητο ότι μπορεί κάποιος σ’ αυτό το σύμπαν να μας αποδέχεται όπως είμαστε, να μας εμπιστεύεται απεριόριστα, να μας αγαπάει ολοκληρωτικά και ακόμη και να μας υπηρετεί ενώ ταυτόχρονα είναι ο Αφέντης και Κύριός μας.

(9). Ένας πόλεμος μαίνεται στον πνευματικό χώρο. Οι δυνάμεις του σκότους μας θέλουν όλους ίδιους, χωρίς θέληση, χωρίς διαφορετικότητα μεταξύ μας, χωρίς διαφορετικές επιλογές, γούστα, προτιμήσεις, απόψεις, γνώμες, χαρακτήρες - χωρίς ατομική προσωπικότητα. Οι δυνάμεις του φωτός από την άλλη, σέβονται, την ατομικότητα, την προσωπική μας θέληση, την κουλτούρα, τις προσωπικές μας απόψεις και γούστα και προσπαθούν να μας κερδίσουν - όχι να μας κυριεύσουν όπως οι άλλοι - με την αγάπη, την υπηρεσία, την υπομονή και τη χρηστότητά τους. Από τη μια ένα κοπάδι ομοιόμορφων, αποβλακωμένων ήμι-ζώων, από την άλλη ένα πλήθος, γεμάτο ατομικότητες, ανθρώπων που με την ίδια τους τη θέληση προσχώρησαν σ’ αυτό. Ποιο θα διαλέξει ο καθένας, είναι δικό του θέμα. Απλά ας θυμόμαστε ότι η Εκκλησία του Χριστού δεν έχει ταμπέλες, αλλά ανήκουν σ’ αυτήν όλοι όσοι πληρούν συγκεκριμένα και προϋποθέσεις κι όχι ετικέτες.

(10). Ο Θεός, προκειμένου να πετύχει το μη βιασμό της ατομικής μας θέλησης, έχει αποφασίσει να μη φανερώνεται σε καμία περίπτωση. Ακόμη κι όταν θαυματουργεί, μας αφήνει άπλετο χώρο για να αμφισβητούμε και να αμφιβάλλουμε, προκειμένου η απόφαση για το αν θα πιστέψουμε ή όχι να είναι ολοκληρωτικά δική μας. Αν και διακινδυνεύει έτσι να μείνει παρεξηγημένος απέναντί μας, είναι ωστόσο ο μόνος τρόπος αυτός για να παραμείνουμε ελεύθεροι απόλυτα. Ελεύθεροι στις επιλογές μας, αλλά και στις συνέπειές τους.

(11). Όπως όλοι βοηθάμε τα νήπια στην αρχή και τα περιθάλπουμε και τα τρέφουμε και τα περιποιούμαστε μέχρι να σταθούν στα πόδια τους και να μπορούν να σταθούν στη ζωή σιγά-σιγά σαν ενήλικες, έτσι κάνει κι ο Θεός στον πνευματικό χώρο για κάθε νέο στην πίστη μέχρι αυτός σιγά-σιγά να ενηλικιωθεί και να περπατήσει σαν ώριμος πνευματικός άνθρωπος. Το θέμα είναι ότι ο Θεός θα απαιτήσει από μας να μεγαλώσουμε είτε το θέλουμε, είτε όχι, κάτι που εμείς δεν κάνουμε πάντα για τα δικά μας φυσικά παιδιά, προς καταστροφή τους.

(12). Καθώς μεγαλώνουμε, το υποστηρικτικό του χέρι απομακρύνεται σιγά-σιγά και μένουμε πια να περπατήσουμε μόνοι μας - πάντα με την επίβλεψή Του βέβαια και την προστασία Του εκεί που χρειάζεται. Και μέσα σε περιόδους θλίψης όπου δε φαίνεται να υπάρχει καμία υποστήριξη (αν και Εκείνος είναι πάντα εκεί), δημιουργείται ο αληθινός πνευματικός χαρακτήρας μας, γεννιέται ο καρπός του Πνεύματος στη ζωή μας και γινόμαστε αληθινοί ώριμοι πνευματικοί άνδρες και γυναίκες του Θεού, ικανοί πια να στηρίξουμε κι εμείς άλλους, αλλά και να γίνουμε αληθινή μαρτυρία της δόξας Του.

(13). Ο Θεός «ουδένα πειράζει», κανένα δεν προκαλεί, είναι ευγενικός, αγαθός, καλός, υπομονετικός, γεμάτος αγάπη, υπηρεσία, προσφορά και με τη χρηστότητά του μας κερδίζει και μας φέρνει σε μετάνοια. Μας πείθει δεν μας υποχρεώνει, μας κερδίζει, δε μας κυριαρχεί, μας διατηρεί νοήμονες, κριτικούς και με τη βούλησή μας στο ακέραιο μας καθοδηγεί στο να δεχτούμε (ή να απορρίψουμε, αν επιμένουμε) τη βασιλεία Του, αφού όμως μας έχει προηγουμένως εξηγήσει τα πάντα και μας έχει κάνει ενήμερους των συνεπειών και των ωφελημάτων.

Κυριακή 6 Μαΐου 2012

ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΣΚΡΟΥΤΕΗΠ - C.S. LEWIS


ΕΠΙΣΤΟΛΗ VΙΙ
ΑΓΑΠΗΤΕ ΜΟΥ ΓΟΥΟΡΜΓΟΥΝΤ,

Αναρωτιέμαι που με ρωτάς για το αν είναι ουσιώδες το να κρατήσεις τον ασθενή σου σε άγνοια όσον αφορά την ύπαρξή σου. Αυτή η ερώτηση, τουλάχιστον όσον αφορά την παρούσα φάση της μάχης, έχει απαντηθεί για μας ήδη από το Αρχηγείο. Η πολιτική μας, για την ώρα, είναι το να παραμένουμε καλυμμένοι (1). Βέβαια, δεν ήταν πάντα έτσι. Αντιμετωπίζουμε στ’ αλήθεια ένα τρομερό δίλημμα. Όταν οι άνθρωποι δυσπιστούν για την ύπαρξή μας, χάνουμε όλα τα απολαυστικά αποτελέσματα της απευθείας τρομοκρατίας και δεν μπορούμε να φτιάξουμε μάγους. Από την άλλη πλευρά, όταν πιστεύουν σε μας, δε μπορούμε να τους κάνουμε υλιστές και σκεπτικιστές. Τουλάχιστον όχι ακόμη. Έχω μεγάλες ελπίδες όμως ότι θα μάθουμε εν ευθέτω χρόνω πώς να κάνουμε συναισθηματική και μυθολογική την επιστήμη τους σε τέτοιο βαθμό, που, αυτό που στην πραγματικότητα είναι η πίστη σε μας, (αν και όχι με αυτό το όνομα) θα εισέλθει σιγά-σιγά στη συνείδησή τους, ενώ ταυτόχρονα το ανθρώπινο μυαλό θα παραμένει κλειστό στην πίστη του Εχθρού (2). Η «Δύναμη της Ζωής», η λατρεία του σεξ, καθώς και κάποιες πλευρές της ψυχανάλυσης, μπορεί να φανούν πολύ χρήσιμες εδώ (3). Άπαξ και καταφέρουμε να δημιουργήσουμε το τέλειο όπλο μας - τον Υλιστή Μάγο, τον άνθρωπο που, όχι απλώς θα χρησιμοποιεί, αλλά θα λατρεύει στην κυριολεξία, αυτό που αόριστα αποκαλεί «Δυνάμεις», ενώ ταυτόχρονα δεν πιστεύει στα «Πνεύματα» - τότε το τέλος του πολέμου θα είναι πια ορατό (4). Αλλά στο μεταξύ, πρέπει να υπακούμε στις διαταγές μας. Δε νομίζω πως θα δυσκολευτείς να κρατήσεις τον ασθενή σου στην άγνοια. Το γεγονός ότι οι «διάβολοι» είναι κυρίως κωμικές φιγούρες στη σύγχρονη φαντασία θα σε βοηθήσει (5). Αν οποιαδήποτε υποψία της ύπαρξής σου αρχίσει να εμφανίζεται στο μυαλό του, υπόβαλέ του την εικόνα ενός πράγματος με κόκκινο καλσόν και πείσε τον ότι, εφόσον δε μπορεί να πιστεύει σε κάτι τόσο γελοίο, δε μπορεί άρα και να πιστεύει σε σένα (είναι μια παλιά μέθοδος από το βιβλίο της σχολής που χρησιμοποιούμε για να τους μπερδεύουμε).

Δεν έχω λησμονήσει την υπόσχεσή μου να σκεφτώ αν θα έπρεπε να οδηγήσουμε τον ασθενή μας να γίνει ένας ακραίος φανατικός πατριώτης ή ένας ακραίος ειρηνιστής. Όλα τα άκρα, εκτός από την ακραία αφιέρωση στον Εχθρό μας, πρέπει να ενθαρρύνονται. Όχι πάντα ίσως, αλλά σίγουρα σε αυτή την περίοδο. Μερικές εποχές είναι χλιαρές και συμβιβασμένες, και τότε είναι δουλειάς μας να τις νανουρίσουμε όσο μπορούμε περισσότερο ώστε να αποκοιμηθούν εντελώς. Άλλες εποχές, όπως η τωρινή, είναι ασταθής και επιρρεπείς στον φατριασμό, οπότε είναι δουλειά μας να ρίξουμε λάδι στη φωτιά (6). Κάθε μικρή ομάδα ενωμένη από ένα κοινό ενδιαφέρον που άλλοι άνθρωποι αγνοούν ή αντιπαθούν, τείνει να δημιουργεί στο εσωτερικό της ένα καυτό αλληλοθαυμασμό, ενώ προς τον έξω κόσμο έχει μια στάση υπερηφάνειας και μίσους που λειτουργεί αναίσχυντα λόγω του «Μεγάλου Σκοπού» που είναι ο καθοδηγητής της ομάδας αυτής και θεωρείται απρόσωπος (7). Ακόμη κι αν αυτή η ομάδα υπάρχει αρχικά για χάρη του Εχθρού μας και των σκοπών Του, ωστόσο αυτό παραμένει αλήθεια κι έτσι τελικά θα καταλήξει (8). Θέλουμε η Εκκλησία να παραμείνει μικρή, όχι μόνο ώστε λιγότεροι άνθρωποι να την ακολουθούν και να γνωρίζουν τον Εχθρό, αλλά επίσης αυτοί που την ακολουθούν να αποκτήσουν το ανήσυχο, άβολο συναίσθημα της έντασης και της αμυντικής αυτοδικαίωσης που έχουν όλες οι μυστικές κοινότητες ή κλίκες (9). Η Εκκλησία η ίδια βεβαίως, είναι καλά προστατευμένη και δεν έχουμε ως τώρα κατορθώσει να της αποδώσουμε όλα τα χαρακτηριστικά μιας φατρίας. Όμως διάφορες υπο-ομάδες μέσα σ’ αυτήν έχουν παράγει  συχνά θαυμαστά αποτελέσματα, από τις ομάδες του Παύλου και του Απολλώ στην Κόρινθο μέχρι και τις ομάδες της Εκκλησίας του σήμερα (10).

Αν ο ασθενής σου μπορέσει να παρασυρθεί ώστε να γίνει ένας συνειδητός αντιρρησίας, θα βρεθεί αυτομάτως να γίνεται μέλος σε μια τέτοια μικρή, ηχηρή, οργανωμένη, αντιπαθητική μικρή κοινότητα, και τα αποτελέσματα μιας τέτοιας ενέργειας, σε κάποιον τόσο νέο στο Χριστιανισμό, θα είναι σχεδόν σίγουρα καλά για μας (11). Όμως και πάλι όχι σίγουρα. Είχε ποτέ του σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με τη νομιμότητα του να υπηρετεί σε έναν πόλεμο κατά της αμαρτίας πριν μπλεχτεί σε ένα τέτοιο πόλεμο; Είναι μήπως άνθρωπος με μεγάλο φυσικό σθένος; Τόσο μεγάλο που δε θα έχει αντίρρηση να αντιμετωπίσει την αλήθεια για τα πραγματικά κίνητρα του κινήματος «ειρηνιστών» που έχει μπλέξει; Μπορεί, όταν βρεθεί να αντιμετωπίσει τα πράγματα με ειλικρίνεια (κανείς δεν το κάνει απόλυτα), να πεισθεί ολοκληρωτικά ότι πρέπει να γίνει ενεργά υπάκουος στον Εχθρό μας (12); Αν είναι τέτοιου είδους άνθρωπος, τότε τα ειρηνιστικά του αισθήματα δε θα μας ωφελήσουν ιδιαίτερα κι ο Εχθρός μας θα τον προστατεύσει πιθανότατα από του να γίνει μέλος μιας σέχτας (13). Το καλύτερο σχέδιό σου, σε μια τέτοια περίπτωση, θα είναι να προσπαθήσεις να του φέρεις μια ξαφνική, μπερδεμένη, συναισθηματική κρίση απ’ την οποία θα καταλήξει από την αβέβαιη πίστη στον πατριωτισμό (14). Τέτοιες καταστάσεις συνήθως είναι εύκολο να ελεγχθούν. Αν όμως είναι το είδος του ανθρώπου που νομίζω πως είναι, δοκίμασε τον Ειρηνισμό.

Ό,τι κι αν ακολουθήσει, το κύριο έργο σου παραμένει το ίδιο. Οδήγησέ τον ώστε να εκλάβει τον Πατριωτισμό του ή τον Ειρηνισμό του σαν κομμάτι της θρησκείας του. Και μετά οδήγησέ τον, με την επιρροή του πνεύματος της ανταρσίας, να φθάσει ώστε να το θεωρεί ως το κυριότερο τμήμα της. Μετά, ήσυχα και βαθμιαία τροφοδότησέ τον με ερεθίσματα που θα τον οδηγήσουν στο στάδιο όπου η θρησκεία είναι απλά ένα τμήμα του μεγαλύτερου «σκοπού», όπου ο Χριστιανισμός έχει αξία μόνο λόγω των εξαιρετικών επιχειρημάτων που προσφέρει για χάρη της μίας (Πατριωτισμού) ή της άλλης (Ειρηνισμού) τάσης (15). Η στάση που θέλεις να αποφύγει είναι εκείνη στην οποία η καθημερινότητα αντιμετωπίζεται σαν υλικό επίδειξης υπακοής (16). Απ τη στιγμή που ο Κόσμος είναι ο σκοπός και η Πίστη το μέσον, έχεις σχεδόν πετύχει τον έλεγχο επάνω του και δεν έχει καμία πια σημασία πιο δρόμο θα προσπαθεί εκείνος ν’ ακολουθήσει και τι θα προσπαθεί να πετύχει (17). Άπαξ και οι συναθροίσεις, τα φυλλάδια, οι πολιτικές, οι κινήσεις, τα κίνητρα, οι αιτίες και οι σταυροφορίες σημαίνουν περισσότερα γι’ αυτόν απ’ ότι οι προσευχές, η ιερότητα και η αληθινή φιλανθρωπία και χάρη, είναι δικός μας - και όσο πιο «θρήσκος» (υπ’ αυτούς τους όρους) είναι, τόσο πιο σίγουρο τον έχουμε. Θα μπορούσα να σου δείξω ένα ολόκληρο κλουβί από τέτοιους εδώ κάτω.

Ο στοργικός σου θείος,
ΣΚΡΟΥΤΕΗΠ.


(1). Η πολιτική του διαβόλου στον παρόντα καιρό, είναι να παραμένει κρυμμένος ώστε οι άνθρωποι να μην πιστεύουν στην ύπαρξή του, αλλά να εκλογικεύουν τα πάντα μέσω της επιστημονικής και λογικής διεργασίας. Έτσι ό,τι αναφέρεται σε διαβόλους και δαιμόνια θεωρείται δεισιδαιμονία και «παραμύθια της γιαγιάς», ενώ αυτός μπορεί ανενόχλητος να εκτελεί το έργο του. Σε παλιότερες εποχές οι άνθρωποι πίστευαν στο διάβολο, αλλά του έδιναν υπερβολική σημασία εκμηδενίζοντας τη νικηφόρο δύναμη του Χριστού κι έτσι ο πονηρός ήταν και πάλι κερδισμένος παρουσιάζοντας μια στρεβλή εικόνα παντοδυναμίας προς τους φοβισμένους δεισιδαίμονες ανθρώπους. Αυτό είχε γίνει λόγω της πεσμένης Εκκλησίας που με τη διαφθορά της ήταν ουσιαστικά αδύναμη απέναντί του. Έτσι, πολλοί άνθρωποι στρέφονταν στη μαγεία παρασυρμένοι από την πλανεμένη ιδέα περί δύναμης και εξουσίας που ο πονηρός τους παρουσίαζε. Αν και αυτό άλλαξε σαν οπτική, χάρη στο διαφωτισμό και την ανάπτυξη της επιστήμης, φτάσαμε ωστόσο στο άλλο άκρο όπου, όπως είπαμε, οι άνθρωποι θεωρούν το διάβολο ένα παραμύθι για να φοβούνται τα παιδιά. Κάθε άκρο όμως είναι εξίσου επικίνδυνο και εξίσου μακριά από την αλήθεια.

(2). Όπως είπαμε και παραπάνω, μέσω της θεοποίησης της επιστήμης στις καρδιές των ανθρώπων σαν μόνης αλήθειας που πρέπει ο άνθρωπος να δέχεται, ο διάβολος μπορεί να εγκαθιδρυθεί στις καρδιές των ανθρώπων. Πώς θα γίνει αυτό; Απλά, αν οι άνθρωποι αποδέχονται πως μόνη αλήθεια είναι ό,τι μπορεί να αποδειχθεί επιστημονικά, τότε αυτομάτως απορρίπτουν το Θεό γιατί Αυτός δεν αποδεικνύεται με πειράματα. Αυτομάτως η επιστήμη μετατρέπεται σε θρησκεία υπέρτατη στο νου και την καρδιά του ανθρώπου και ο διάβολος δεν έχει κανένα πρόβλημα να κατοικήσει σε οποιοδήποτε ανθρώπινο σύστημα που ουσιαστικά αρνείται το Θεό.

(3). Μερικές «ιδέες» που έχουν αποκτήσει βαθύτερη φιλοσοφική προέκταση - όπως αυτά που αναφέρονται σ’ αυτό το σημείο της επιστολής - ενώ στην ουσία είναι κενά αληθινού περιεχομένου και ο μόνο που προκαλούν είναι περισσότερη σαρκικότητα σε όσους τα ακολουθούν και τα αποδέχονται, είναι άκρως επικίνδυνες.

(4). Ο «Υλιστής Μάγος» είναι το πιο επικίνδυνο πράγμα στο οπλοστάσιο του πονηρού. Ο κλασικός μάγος αναγνώριζε την αλήθεια και την πραγματικότητα των πνευματικών δυνάμεων και του πνευματικού κόσμου. Αυτό όμως ενείχε τον κίνδυνο να στρέψει - σε κάποιες περιπτώσεις - αυτόν ή τους ακολούθους του στην αναγνώριση της ύπαρξης του Θεού και των αγγέλων Του. Όμως ο υλιστής μάγος δεν παρουσιάζει τέτοιο κίνδυνο γιατί εξαρχής έχει απορρίψει την πνευματική πηγή των δυνάμεων που χρησιμοποιεί ως «επιστημονικών νόμων» οπότε σε καμία περίπτωση δεν τις θεωρεί ως προερχόμενες από έναν άλλο κόσμο που δεν κατανοεί κι όπου ο Θεός μπορεί να βρίσκεται. Έχοντας εκλογικεύσει τα πάντα, έχει κλείσει  ερμητικά την πόρτα για οποιαδήποτε αληθινά πνευματική ερμηνεία σε όσα κάνει κι έτσι γίνεται το ύστατο όπλο του πονηρού.

(5). Όπως είπαμε και παραπάνω, το κύριο θέμα στην εποχή μας είναι ο διάβολος να είναι, στην καλύτερη περίπτωση, μια κωμική φιγούρα. Έτσι ο κόσμος παραμένει καθησυχασμένος μέσα στην πλάνη του γιατί, αν αναγνωρίσει την ύπαρξη του διαβόλου και των δαιμόνων ως πραγματικότητα, τότε πρέπει να αποδεχτεί και την ύπαρξη του Θεού και των αγγέλων Του κι αυτό τον φέρνει μπροστά στο δίλημμα και την ευθύνη της επιλογής.

(6). Βρισκόμαστε στο Β.Π.Π. Η ανθρωπότητα είναι στις φλόγες. Σε τέτοιες εποχές αστάθειας και συγκρούσεων, ο πονηρός θα προσπαθήσει να καθοδηγήσει τους ανθρώπους στα άκρα που θα αντιμάχονται μεταξύ τους δημιουργώντας ακόμη περισσότερη σύγχυση και αναταραχή. Από τη μια οι «υπερπατριώτες», φανατικοί πατριδοκάπηλοι, ρατσιστές, γεμάτοι μίσος για κάθε τι «ξένο» προς την καθαρότητα της φυλής (ομαδούλας) τους. Από την άλλη οι φανατικοί, ακραίοι «φιλειρηνιστές», που δέχονται κάθε τι ξένο αδιάκριτα, στο όνομα της χωρίς όρους συμφιλίωσης και συναδέλφωσης των λαών και των ανθρώπων, ανοίγοντας έτσι την κερκόπορτα σε κάθε πονηρό ξένο στοιχείο που σκοπό του έχει την εκ των έσω άλωση κι όχι τη συναδέλφωση. Αυτές οι δύο ακραίες ομάδες μάχονται μεταξύ τους λυσσασμένα υπερασπίζοντας το «δίκιο» τους με ακραία, πολλές φορές, μέσα και ενέργειες, ενώ ο απλός κόσμος στέκεται ανάμεσα, γεμάτος σύγχυση, αγόμενος και φερόμενος μια προς τον ένα και μια προς τον άλλο. Αυτό που χρειάζεται είναι απλή κοινή λογική που να βοηθάει τον άνθρωπο να ξεχωρίζει τα άκρα και να απομακρύνεται από αυτά, διατηρώντας ταυτόχρονα την ισορροπία του, διανοητική και ψυχική που έτσι μόνο μπορεί να τον καθοδηγήσει στην αληθινή ειρήνη.

(7). Ο εγκλεισμός σε διάφορες φατρίες, ομαδούλες, σέχτες, αιρέσεις και άλλα τέτοια, οδηγεί τους ανθρώπους στην απομόνωση από τους άλλους και στο φανατισμό. Για να επιβιώσουν διανοητικά και ψυχικά, χτίζουν μαι ιδέα ενός δήθεν ανώτερου σκοπού τον οποίο υπηρετούν πιστά και μόνο αυτοί και οι όμοιοί τους καταλαβαίνουν. Το αποτέλεσμα βέβαια είναι περισσότερος απομονωτισμός, που εκείνοι εκλαμβάνουν σαν αδυναμία των «άλλων» να τους καταλάβουν αυτούς και τις ανώτερες ιδέες τους, ενώ στην πραγματικότητα είναι φανατισμένοι, ψυχικά ασθενείς που βγάζουν τα συμπλέγματα κατωτερότητας που έχουν σε δήθεν ανώτερους σκοπούς. Άτομα που αδυνατούν να συμμετάσχουν σε μια υγιή κοινωνία με άλλους ανθρώπους, λόγω των συμπλεγμάτων τους καταλήγουν δικαίως δακτυλοδεικτούμενοι από τους άλλους και παραδείγματα προς αποφυγήν.

(8). Έτσι, ο σκοπός του πονηρού είναι να μετατρέψει και την Εκκλησία σε μια τέτοια ομαδούλα, σέχτα, φατρία, αίρεση. Πρέπει να προσέξουμε εδώ ότι ο Χριστός, αν και διαφορετικού πνεύματος από αυτό του κόσμου, ωστόσο δεν ήταν αντιπαθητικός ή παράξενος ή «ξένος» για τους απλούς ανθρώπους, αλλά μόνο για τους θρησκευόμενους που στο πρόσωπό Του έβλεπαν κάποιον που ερχόταν κάθετα αντίθετος προς τα άνομα συμφέροντά τους. Οι απλοί άνθρωποι όμως  Τον συμπαθούσαν και Τον δέχονταν ανάμεσά τους σαν κάποιον που, αν και φανερά δεν ήταν δικός τους, μπορούσε όμως και ήθελε να τους κάνει δικούς Του - κι αυτό το ήθελαν! Η Εκκλησία στην προσπάθειά της να κάνει το έργο του Θεού, θα κάνει εχθρούς - αυτό είναι σίγουρο. Το θέμα είναι να μην κάνει εχθρούς τον κόσμο που πρέπει να υπηρετήσει και φίλους της το θρησκευτικό και εξουσιαστικό σύστημα του κόσμου.

(9). Αν ο διάβολος καταφέρει και μετατρέψει την Εκκλησία σε μια τέτοια παρανοϊκή ομάδα, τότε, θα την κάνει εχθρό των ανθρώπων, θα την οδηγήσει σε αμυντική στάση, απομόνωση, εγκλεισμό στο δικό της κόσμο, δημιουργία «κλαμπ» κλειστού κύκλου και τελικά πλήρη αποτυχία στον αληθινά ανώτερο σκοπό της που είναι η διάδοση των καλών νέων της απολύτρωσης δια του Σταυρού του Χριστού.

(10). Αν και - είναι αλήθεια - πως η Εκκλησία στο σύνολό της δεν έχει γίνει απορριπτέα ακόμη στις καρδιές και τα μυαλά των πολλών ανθρώπων, αυτό θα συντελεσθεί στο τέλος χάρη στις ακραίες φανατισμένες ενέργειες κάποιων δογματικών υποομάδων που ενεργούν στο όνομά της και στο όνομα του Ιδρυτή της, δημιουργώντας σκάνδαλα στην καλύτερη περίπτωση και τραγωδίες στη χειρότερη.

(11). Ένα πολύ σπουδαίο κόλπο του εχθρού είναι να οδηγήσει το νέο Χριστιανό (και όχι μόνο) να γίνει αντιρρησίας συνειδήσεως, όμως όχι για χάρη του Χριστού και του αγαθού και καλού, αλλά για χάρη της … αντίρρησης. Αυτό τον κάνει αυτομάτως αντιπαθή, ανώριμο, ανόητο, αφερέγγυο προς τους άλλους ανθρώπους, οι οποίοι βλέπουν στο πρόσωπό του ένα άτομο που βλέπει τα κακά μόνο και τίποτε καλό. Ενός ανθρώπου που βλέπει τα προβλήματα αλλά δε δίνει λύσεις, που ερωτοτροπεί με το μηδενισμό και άρα είναι ουσιαστικά άχρηστος.

(12). Σημαντικό ρόλο στις πρακτικές του διαβόλου εναντίον ενός ανθρώπου παίζει παίζει και το ηθικό ποιόν του. Αν ο άνθρωπος είναι δυνατός χαρακτήρας, ειλικρινής κατά βάθος, πρόθυμος να ψάξει, να βρει και να αντιμετωπίσει τα λάθη της κίνησης στην οποία συμμετέχει, τότε είναι πολύ δύσκολο να παρασυρθεί σε ακραίες θέσεις. Αργά ή γρήγορα θα συνειδητοποιήσει την κρυφή «ατζέντα» που βρίσκεται πίσω από τα ωραία λόγια και τα πονηρά κίνητρα που ελλοχεύουν πίσω από τα πνευματικοποιημένα κηρύγματα και θα απομακρυνθεί ή ίσως και να αντιδράσει δυναμικά ενάντια στους υποκριτές που μέχρι τότε τον καθοδηγούσαν.

(13). Τέτοιους ανθρώπους τους προστατεύει ο Κύριος και τους οδηγεί τελικά στην αλήθεια γιατί είναι αληθινοί αναζητητές της.

(14). Ένας τεράστιος κίνδυνος σε αυτή τη φάση είναι ότι ο διάβολος θα τα παίξει όλα για όλα και, προκειμένου να μη χάσει τον άνθρωπο, θα προσπαθήσει να τον οδηγήσει στην άλλη άκρη, εκμεταλλευόμενος τα αισθήματα αηδίας και απογοήτευσης που του δημιουργήθηκαν από την ομάδα που είχε μπλέξει. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλοί τέτοιοι άνθρωποι καταλήγουν στο αντίθετο άκρο των υπερπατριωτών, νεοφασιστών, δήθεν υποστηρικτών της «ορθοδοξίας» και των «ηθικών αρχών που στηρίζουν την πατρίδα» και, γεμάτος μίσος, γίνεται ίδιος και χειρότερος από αυτό που πολεμάει. Όπως είπε κι ο Νίτσε, «όταν κοιτάς μέσα στην άβυσσο, πρόσεξε μήπως η άβυσσος σου αντιγυρίσει το βλέμμα». Στην πρώτη επιστολή προς την Εκκλησία της Εφέσου (Αποκάλυψη κεφάλαιο 2), ο Κύριος λέει για την Εκκλησία ότι δοκίμασε τους ψευδείς εργάτες και αποστόλους και τους ανακάλυψε και τους έδιωξε από τις τάξεις της. Ως εκεί καλά, όμως το αποτέλεσμα ήταν, «την αγάπην σου την πρώτη αφήκας…». Το κακό συνέβη. Μέσα σε όλο αυτό κυνήγι των μαγισσών, υπάρχει ο κίνδυνος να γίνεις σκληρός, κυνικός, ανελέητος και χειρότερος από αυτούς που καταδιώκεις. Και ο διάβολος έχει πετύχει το σκοπό του κι έχει κερδίσει τη μάχη γιατί εκεί που κατοικεί το μίσος δε μπορεί να κατοικήσει η αγάπη του Χριστού.

(15). Σε γενικές γραμμές λοιπόν το κόλπο είναι να σε κάνει ο πονηρός να χάσεις τον αληθινό σου στόχο που είναι να είσαι πρώτα Χριστιανός (με όλα όσα αυτό σημαίνει) και να κοιτάς αλλού. Τότε η πίστη στο Χριστό, από σκοπός γίνεται απλά το μέσον για να πετύχεις άλλους στόχους (πολλές φορές άνομους). Τότε ο «σκοπός αγιάζει τα μέσα» όπως λέει και το ρητό και ο Χριστός από Κύριος γίνεται υπηρέτης που χρησιμεύει μόνο για να βοηθήσει στην επίτευξη των επιθυμιών μας.

(16). Ο αληθινός Χριστιανισμός, η αληθινή και υγιής πίστη, φαίνονται στην καθημερινή μας ζωή και είναι ορατά προς τον καθένα. Δεν είναι τα θαύματα, τα χαρίσματα, τα ωραία λόγια που έχει ανάγκη ο κόσμος, αλλά την αγάπη και την υπηρεσία και την καλοσύνη και όλα αυτά που χαρακτηρίζουν τον αληθινό άγιο και τον κάνουν μια ζωντανή διαφήμιση του Ιησού.

(17). Όπως είπαμε και στο (15) ο Χριστός, η Πίστη, η Αγιότητα στη ζωή, να γίνουν από στόχος, μέσον προς επίτευξη άλλων στόχων. Τότε ο σατανάς, μας έχει πια στο χέρι και μας κάνει ό,τι θέλει.