«Ο καλύτερος τρόπος να διώξεις το διάβολο, αν δεν υπακούσει στη Γραφή, είναι να τον κοροϊδέψεις και να τον περιγελάσεις, γιατί δεν αντέχει το σαρκασμό.» - Μαρτίνος Λούθηρος.
«Ο διάβολος... το υπερήφανο πνεύμα... δεν αντέχει την κοροϊδία.» - Τόμας Μουρ.
Εισαγωγή του Μεταφραστή
Ο C.S. LEWIS (Clive Staples Lewis 29 Νοεμβρίου 1898 – 22 Νοεμβρίου 1963), ήταν γνωστός συγγραφέας, ακαδημαϊκός, ειδικός στη μεσαιωνική ιστορία, μελετητής, θεολόγος και σπουδαίος Χριστιανός απολογητής. Γεννήθηκε στην Ιρλανδία κι έζησε στην Αγγλία. ‘Έγινε πολύ γνωστός για τον αλληγορικό τρόπο με τον οποίο παρουσίαζε μεγάλα πνευματικά θέματα μέσα από ιστορίες φαντασίας και γνωστότερα έργα του πάνω στον τομέα ήταν η σειρά με Τα Χρονικά της Νάρνια, η Τριλογία του Διαστήματος και Οι Επιστολές του Σκρούτεηπ.
Ο Lewis ήταν στενός φίλος του συγγραφέα και ακαδημαϊκού J.R.R. Tolkien (του συγγραφέα του Άρχοντα του Δαχτυλιδιού), και οι δύο αυτοί συγγραφείς ήταν ηγετικές μορφές στην διδασκαλία της Αγγλικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης αλλά και στην ημιεπίσημη λογοτεχνική ομάδα της Οξφόρδης γνωστής με το όνομα Ίνκλινγκς (Υπόνοιες). Σύμφωνα με τα απομνημονεύματά του με τίτλο Έκπληκτος από Χαρά, ο Lewis, αν και βαπτισμένος παιδί στην Ιρλανδία, απομακρύνθηκε αργότερα από την πίστη του κατά την εφηβεία. Χάρη στην επιρροή του Tolkien και άλλων φίλων, στην ηλικία των 32 ετών, ο Lewis επέστρεψε στο Χριστιανισμό και έγινε ενεργό μέλος της Εκκλησίας της Αγγλίας. Η μεταστροφή του είχε βαθύτατη επιρροή στο έργο του και οι μαχητικές του ραδιοφωνικές εκπομπές πάνω στο θέμα του Χριστιανισμού του προσέφεραν ευρεία αναγνώριση. Πέθανε το Νοέμβριο του 1963, μία βδομάδα πριν τα 65α γενέθλιά του.
Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από τριάντα γλώσσες και ειδικότερα Τα χρονικά της Νάρνια έχουν γίνει ραδιοφωνική σειρά, τηλεοπτική σειρά αλλά και έργα στη μεγάλη οθόνη.
Ανακάλυψα τις Επιστολές του Σκρούτεηπ σε κάποια περιήγησή μου στο Διαδίκτυο καθώς έψαχνα για παλαιότερα Χριστιανικά λογοτεχνικά έργα. Κυκλοφορούν ελεύθερα και ο καθένας μπορεί να τις βρει και να τις «κατεβάσει». Διαβάζοντας λίγο, εντυπωσιάστηκα από το βάθος που υπήρχε πάνω στη γνώση της ανθρώπινης φύσης, αλλά και από το σατυρικό λογοτεχνικό ύφος που ήταν δοσμένες προκειμένου να αποφευχθεί το ύφος της λογοτεχνικής πραγματείας και, μέσα από ένα απλό διασκεδαστικό αλληγορικό τρόπο να γίνουν εύληπτες προς τον καθένα, πνευματικές αλήθειες μεγάλου βεληνεκούς.
Οι επιστολές γράφονται από το δαίμονα Σκρούτεηπ (Screwtape), μέντορα του μαθητευόμενου δαίμονα Γουόρμγουντ (Wormwood) και περιέχουν κατευθυντήριες οδηγίες στο πώς θα επιτύχει ο Γουόρμγουντ τις αποστολές που του δίνονται προκειμένου να πλανέψει και να οδηγήσει στην απώλεια διάφορους ανθρώπους, ώστε να τελειώσει «σπουδές» του με επιτυχία και να πάρει το «πτυχίο» του.
Θεωρώ (κι όχι μόνο εγώ) ότι είναι αντάξιες των Χρονικών της Νάρνια, αν όχι σπουδαιότερες, και γι’ αυτό θεώρησα σωστό και χρήσιμο να τις μεταφράσω για τον καθένα που ενδιαφέρεται να γνωρίσει πνευματικές αλήθειες που, ενώ είναι γνωστές, δεν τους δίνεται η πρέπουσα σημασία και αυτό πολλές φορές αποβαίνει καταστροφικό.
Στο τέλος κάθε επιστολής έχω προσθέσει σημειώσεις και επεξηγηματικά σχόλια προκειμένου να γίνουν πιο κατανοητά κάποια πράγματα, δεδομένου ότι το κυρίως κείμενο της επιστολής είναι σχετικά λακωνικό και συμπυκνωμένο, περιλαμβάνοντας ιδέες που στην καλύτερη περίπτωση θέλουν πολλές σελίδες κειμένου για την ανάπτυξή τους.
Θέλω όμως να τονίσω ότι σε καμία περίπτωση τα σχόλιά μου δεν είναι αλάνθαστα και ως εκ τούτου, δεν πρέπει να λαμβάνονται ως η μόνη σωστή ερμηνεία. Με τα σχόλια προσπαθώ απλώς να βοηθήσω την κατανόηση του αναγνώστη και όχι να ποδηγετήσω τη δική του κριτική ικανότητα, ελεύθερη σκέψη και άποψη.
Ηλίας Ηλιάδης.
Πρόλογος του συγγραφέα
Δεν έχω κανένα σκοπό να εξηγήσω πώς το περιεχόμενο των επιστολών που θα παραθέσω πιο κάτω έπεσε στα χέρια μου.
Υπάρχουν δύο ισότιμα αλλά άκρως αντίθετα λάθη που η παρούσα αυτή γενεά(1) διαπράττει όσον αφορά τα δαιμόνια. Το ένα είναι το να δυσπιστεί ή και να απορρίπτει εντελώς την ύπαρξή τους. Το άλλο είναι το να πιστεύει μεν στην ύπαρξή τους, αλλά να εμφανίζει ένα αρρωστημένο και υπερβολικό ενδιαφέρον σ’ αυτά. Εκείνα (τα δαιμόνια) από τη μεριά τους χαίρονται και για τα δύο αυτά λάθη και βρίσκουν την ίδια ακριβώς ευχαρίστηση, είτε έχουν να κάνουν με έναν υλιστή, είτε με ένα μάγο. Το κείμενο αυτού του βιβλίου μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί πολύ εύκολα από οποιονδήποτε έχει αποκτήσει τις δεξιότητες για να το καταλάβει. Αλλά αρνητικά προδιατεθειμένοι, ή υπερβολικά ευσυγκίνητοι άνθρωποι που μπορεί να κάνουν κακή χρήση αυτού, καλό θα είναι να το αποφύγουν.
Οι αναγνώστες ενδείκνυται να θυμούνται ότι ο διάβολος είναι ψεύτης. Όλα όσα λέει ο Σκρούτεηπ δεν είναι αλήθεια, ούτε ακόμη κι από τη δική του οπτική γωνία. Δεν κατέβαλα κάποια προσπάθεια να ταυτίσω οποιοδήποτε από τα ανθρώπινα πλάσματα που εμφανίζονται στα κείμενα με κάποιους γνωστούς. Όμως πιστεύω ότι τα πορτραίτα, για παράδειγμα, του Φρ. Σπάικ και της μητέρας του ασθενή, είναι πολύ ακριβή. Υπάρχουν άφθονοι ευσεβείς πόθοι στην Κόλαση, ακριβώς όπως και στη Γη.
Τελικά, χρειάζεται να προσθέσω ότι δεν έκανα καμιά προσπάθεια να διορθώσω τη χρονολογική σειρά των επιστολών. Η υπ’ αριθμόν XVII (17) φαίνεται να έχει συνταχθεί προτού η διανομή τροφής με το δελτίο γίνει κάτι σοβαρό.(2) Όμως εν γένει η μέθοδος χρονολόγησης των δαιμονίων φαίνεται να μην έχει σχέση με τη χρονολόγηση της γης και δεν έχω κανένα σκοπό να την αναπαράγω. Η ιστορία του Παγκοσμίου Πολέμου πέραν του ότι διεξάγεται στις μέρες μας (σ.τ.μ. 1941) και δείχνει την πνευματική κατάσταση της ανθρωπότητας, δεν κάνει, ωστόσο, καμία αίσθηση στον Σκρούτεηπ.
C. S. LEWIS
ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΤΗΣ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗΣ (MAGDALEN KOLLEGE)
5 ΙΟΥΛΙΟΥ 1941
(1). Και όχι μόνο η γενεά της εποχής του αλλά και όλες οι επόμενες αντιμετωπίζουν το διάβολο και τα δαιμόνια κατ’ αυτό τον τρόπο με αποτέλεσμα την ίδια τους τη ζημία.
(2). Εννοεί την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
ΕΠΙΣΤΟΛΗ Ι
ΑΓΑΠΗΤΕ ΜΟΥ ΓΟΥΟΡΜΓΟΥΝΤ,
Παρατηρώ αυτό που είπες για τον ασθενή μας όσον αφορά το να καθοδηγήσουμε τις μελέτες του και να φροντίσουμε ώστε να βλέπει συχνά το φίλο του τον υλιστή. Όμως μήπως είσαι επιπόλαιος και αφελής; Ακούγεται σαν να πιστεύεις ότι η επιχειρηματολογία είναι ο τρόπος για να γλυτώσεις κάποιον από τα σαγόνια του Εχθρού(1). Αυτό μπορεί να συνέβαινε αν ο άνθρωπος αυτός είχε ζήσει μερικούς αιώνες πριν. Εκείνη την εποχή οι άνθρωποι γνώριζαν ακόμη αρκετά καλά να ξεχωρίζουν πότε κάτι αποδεικνυόταν και πότε όχι. Κι αν κάτι αποδεικνυόταν, τότε το πίστευαν. Μάλιστα συνήθιζαν να συνδυάζουν τα λόγια με τα έργα και ήσαν έτοιμοι να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους σαν αποτέλεσμα αυτών των αλυσιδωτών σκέψεων. Αλλά με τις εφημερίδες και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και άλλα τέτοια όπλα καταφέραμε να τ’ αλλάξουμε όλα αυτά(2). Ο άνθρωπός σου είναι συνηθισμένος, από τότε που ήταν παιδί, να έχει καμιά δεκαριά διαφορετικές και ασύμβατες μεταξύ τους φιλοσοφίες να χορεύουν μέσα κι έξω απ’ το κεφάλι του. Δε σκέφτεται τα δογματικά θέματα σαν κυριαρχικές “αλήθειες” ή “ψέμματα”, αλλά σαν “ακαδημαϊκές ιδέες” ή “πρακτικά θέματα”, “ξεπερασμένα” ή “σύγχρονα”, “συμβατικά” ή “άσπλαχνα”(3). Η ασυνάρτητη πομπώδης γλώσσα, κι όχι η λογική επιχειρηματολογία είναι ο καλύτερος σύμμαχός σου στο να τον κρατήσεις μακριά από την εκκλησία. Μη χάνεις το χρόνο σου προσπαθώντας να τον κάνεις να σκεφτεί ότι ο υλισμός είναι αληθινός! Κάνε τον να σκεφτεί ότι (ο υλισμός) είναι δυνατός, ή άκαμπτος, ή θαρραλέος – ότι είναι η φιλοσοφία του μέλλοντος. Αυτά είναι που τον ενδιαφέρουν(4).
Το πρόβλημα με τη λογική επιχειρηματολογία είναι ότι οδηγεί όλο τον αγώνα στο γήπεδο του Εχθρού μας. Και μπορεί κι Εκείνος να επιχειρηματολογήσει, όμως όσον αφορά ο θέμα της αληθινά πρακτικής υλιστικής προπαγάνδας(5) θέλω να σου πω να γνωρίζεις ότι Εκείνος έχει αποδειχθεί ότι είναι κατά πολύ κατώτερος από τον Πατέρα μας Κάτωθεν(6). Όμως με τη συζήτηση και την επιχειρηματολογία θα ξυπνήσεις την κοιμισμένη λογική του ασθενή μας. Και άπαξ και ξυπνήσει, ποιος μπορεί να προβλέψει τα αποτελέσματα; Ακόμη κι αν μια συγκεκριμένη ακολουθία σκέψεων καταφέρεις να τη διαστρέψεις προς δικό μας όφελος, θα ανακαλύψεις τελικά ότι έχεις ενδυναμώσει τη μοιραία συνήθεια του ασθενή μας στο ν’ αρχίσει να δίνει σημασία σε αιώνια θέματα και ν’ αρχίσει να αποτραβά την προσοχή του από το χώρο της ύλης και των άμεσων αισθήσεων. Η δουλειά σου όμως είναι να έχεις την προσοχή του εστιασμένη ακριβώς εκεί: στον κόσμο των αισθήσεων. Μάθε τον να τον αποκαλεί αυτό τον κόσμο “αληθινή ζωή” και μην τον αφήνεις ν’ αναρωτηθεί τι εννοεί όταν λέει “αληθινή”(7).
Θυμήσου, δεν είναι σαν κι εσένα, ένα σκέτο πνεύμα. Μην έχοντας ποτέ υπάρξει άνθρωπος (Ω αυτό το τρομερό πλεονέκτημα του Εχθρού μας), δεν αντιλαμβάνεσαι πόσο υπόδουλοι είναι οι άνθρωποι στην πίεση της καθημερινότητας. Κάποτε είχα κι εγώ έναν ασθενή, έναν υγιέστατο αθεϊστή, που συνήθιζε να διαβάζει στο Βρετανικό Μουσείο. Μια μέρα, καθώς καθόταν και διάβαζε, είδα μια αλληλουχία σκέψεων στο μυαλό του που άρχισε να παίρνει λανθασμένη πορεία. Ο εχθρός φυσικά βρέθηκε στο πλευρό του μέσα σε μια στιγμή. Πριν καταλάβω τι μου γίνεται, είδα το έργο είκοσι ολόκληρων χρόνων να κλονίζεται. Αν έκανα το λάθος να προσπαθήσω να αμυνθώ μέσω επιχειρηματολογίας, θα έχανα τη μάχη. Αλλά δεν ήμουν τόσο χαζός. Χτύπησα αμέσως στο τμήμα αυτό του ανθρώπου που είχα υπό τον έλεγχό μου όλα αυτά τα χρόνια και του πρότεινα ότι ήταν η ώρα να πάει να φάει. Ο Εχθρός βέβαια του έκανε κάποια αντιπρόταση (ξέρεις αλήθεια ότι δε μπορεί κανείς ν’ ακούσει τι τους ψιθυρίζει στ’ αυτί;), ότι το θέμα αυτό ήταν πιο σημαντικό από το φαγητό. Τουλάχιστον έτσι πιστεύω ότι του είπε οπότε είπα κι εγώ: «Ακριβώς. Και μάλιστα είναι πολύ σημαντικό ώστε ν’ ασχολείσαι μαζί του στο τέλος του πρωινού», Ο ασθενής φάνηκε να καλυτερεύει σημαντικά και μέχρι να προσθέσω, «Θα είναι πολύ καλύτερα να επιστρέψουμε μετά το φαγητό και να το ξανασκεφτούμε με καθαρότερο μυαλό», είχε ήδη κάνει το μισό δρόμο μέχρι την πόρτα. Άπαξ και βρέθηκε στο δρόμο η μάχη είχε κερδηθεί. Του έδειξα το νεαρό εφημεριδοπώλη να φωνάζει τις ειδήσεις και το λεωφορείο 73 να περνάει και πριν ακόμη φτάσει στη βάση της σκάλας του είχα περάσει την αδιάλλακτη βεβαιότητα ότι, όποιες παράξενες ιδέες μπορεί να έλθουν στο κεφάλι ενός ανθρώπου όταν είναι απομονωμένος με τα βιβλία του, μια υγιής δόση «αληθινής ζωής» (με το οποίο εννοούσα τον εφημεριδοπώλη και το λεωφορείο), ήταν αρκετή για να του δείξει ότι «τέτοια πράγματα» δε μπορεί να ήταν αληθινά. Γνώριζε ότι είχε έλθει σ’ ένα κρίσιμο μονοπάτι και στα κατοπινά χρόνια ευχαριστιόταν να το συζητάει λέγοντας ότι «αυτή η ασαφής αίσθηση πραγματικότητας είναι ο ύστατος προστάτης μας ενάντια στις παρεκκλίσεις που μας δημιουργεί η πολύ σκέψη». Έτσι, είναι πια ο άνθρωπος αυτός ασφαλής στο σπίτι του πατέρα μας(8).
Αρχίζεις να καταλαβαίνεις τι εννοώ; Χάρη στις διεργασίες που ξεκινήσαμε μέσα τους αιώνες πριν(9), το βρίσκουν εντελώς αδύνατο να πιστέψουν στο άγνωστο και ασυνήθιστο όταν το οικείο και καθημερινό βρίσκεται μπροστά στα μάτια τους. Συνέχισε να του φέρνεις μπροστά του τα οικεία και συνηθισμένα. Πάνω απ’ όλα μην προσπαθήσεις να χρησιμοποιήσεις την επιστήμη (εννοώ την αληθινή επιστήμη) εναντίον του σαν απόδειξη ενάντια στο Χριστιανισμό(10). Κάτι τέτοιο θα τον έκανε και πάλι να αρχίσει να σκέπτεται για πράγματα που δε μπορεί να δει ή να αγγίξει. Έχουμε αρκετές τέτοιες θλιβερές περιπτώσεις ανάμεσα στους μοντέρνους επιστήμονες. Αν πρόκειται να «πλατσουρίσει» στα επιστημονικά νερά, βάλτον ν’ ασχοληθεί με τα οικονομικά και την κοινωνιολογία(11). Με κάθε τρόπο μην τον αφήσεις να απομακρυνθεί από αυτή την πολύτιμη «αληθινή ζωή». Αλλά το καλύτερο απ’ όλα είναι να μην τον αφήσεις να διαβάσει τίποτε επιστημονικό αλλά να του περάσεις τη γενική ιδέα ότι τα ξέρει όλα και ότι, όλα όσα έχει αρπάξει στον αέρα από διάφορες άσχετες συζητήσεις, είναι στην πραγματικότητα τα «αποτελέσματα της σύγχρονης έρευνας». Σου υπενθυμίζω και πάλι ότι είσαι εδώ για να τον αποχαυνώνεις(12). Απ’ τον τρόπο που μιλάτε σήμερα εσείς οι νέοι δαίμονες, θα έλεγε κανείς ότι οι δουλειά μας είναι να διδάσκουμε.
Ο στοργικός θείος σου,
ΣΚΡΟΥΤΕΗΠ.
(1). Πρόκειται για δαίμονες, οπότε ο Εχθρός τους είναι ένας: Ο Θεός – Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα – και οι άγγελοί του.
(2). Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, με τις συνεχείς αντικρουόμενες απόψεις και διαμάχες τους, τις συνεχείς διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας λόγω συμφερόντων και την υποστηρίξει διαφορετικών ιδεών και αντικρουόμενων φιλοσοφιών και πολιτικών, έχουν συμβάλλει τα μέγιστα στη σύγχυση και παραπλάνηση των μαζών και όχι στην ενημέρωσή τους, έχοντας μετατραπεί μάλλον σε Μέσα Μαζικής Παραπλάνησης που βοηθούν το έργο του εχθρού της ψυχής μας με τον καλύτερο τρόπο.
(3). Όπως είπαμε και προηγουμένως, όσο περισσότερες οι απόψεις τόσο μεγαλύτερη η σύγχυση και τόσο περισσότερο οι άνθρωποι πελαγώνουν και αδιαφορούν επικεντρωνόμενοι στην απτή πραγματικότητα που έχουν μπροστά τους κι όχι σε πνευματικά θέματα αιώνιας σημασίας. Αυτός είναι και ο κυριότερος λόγος που η πολυδιάσπαση του χριστιανισμού σε χιλιάδες μικρά και μεγάλα δόγματα και αιρέσεις που ερίζουν μεταξύ τους για το ποιος έχει την «αλήθεια», έχει κάνει τόσο μεγάλο κακό στον κόσμο.
(4). Σε τελική ανάλυση οι άνθρωποι πάντα δελεάζονται από τη δύναμη, την ισχύ, το πλήθος. Ό,τι είναι μόδα έχει μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι είναι σωστό.
(5). Ο διάβολος δεν πλανά τους ανθρώπους με λογική επιχειρηματολογία. Στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο δεν τον συμφέρει καθόλου. Είναι το ψέμμα, η προπαγάνδα και η προσπάθεια να στρέψει την προσοχή μας στα κατώτερα υλικά συναισθήματα (όσα συνδέονται με υλικές ανάγκες, τις επιθυμίες και κυρίως τις απολαύσεις) που τον βοηθούν στο έργο του. Θυμηθείτε τον κήπο της Εδέμ. Η υγιής λογική συζήτηση είναι το τελευταίο που τον ενδιαφέρει.
(6). Εννοεί το Διάβολο.
(7). Όπως είπαμε και πριν, βαφτίζει το πρόσκαιρο και ασήμαντο σαν μόνο αληθινό, στρέφει την προσοχή μας στην ύλη μέσω των συναισθημάτων που συνδέονται με αυτήν και αποτραβά την προσοχή μας από οτιδήποτε θα μπορούσε να είναι αιώνιας πνευματικής σημασίας.
(8). Το συγκεκριμένο παράδειγμα-εξιστόρηση του Σκρούτεηπ από τις δικές του εμπειρίες δείχνει ξεκάθαρα το πόσο πονηρά και επιδέξια ο διάβολος χρησιμοποιεί την καθημερινότητα και τις ανάγκες της ύλης εις βάρος του πνεύματος και της σωτηρίας της ψυχής.
(9). Εννοεί στον Κήπο της Εδέμ όταν οι πρωτόπλαστοι έπεσαν για πρώτοι φορά στην παγίδα να βάζουν την ύλη πάνω από το πνεύμα και από τότε ο θάνατος άρχισε να έχει εξουσία επάνω τους.
(10). Οι αληθινοί σοβαροί επιστήμονες ποτέ δεν έρχονται σε αντίθεση με το Θεό. Γνωρίζουν ότι υπάρχουν γεγονότα ανεξήγητα και πέρα από τη σφαίρα και τις εξηγήσεις της επιστήμης και δεν «υπερβαίνουν τα εσκαμμένα». Είναι οι διάφοροι υπερφίαλοι «ξερόλες» που νομίζουν πως εξήγησαν τα πάντα επειδή έκαναν μια καινούρια ανακάλυψη, που ξεχύνονται στα Μέσα Μαζικής Παραπλάνησης για να γεμίσουν τα κεφάλια των αδαών με θεωρίες που θα αντικρουστούν και θα αποσυρθούν αργότερα από άλλους που θα ανακαλύψουν κάτι καινούριο. Η αληθινή επιστήμη δεν έρχεται αντιμέτωπη με το Θεό γιατί ΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι ο Θεός και ο κόσμος του δεν ανήκουν στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων της. Μάλιστα αυτού του είδους η επιστήμη μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο να αρχίσει να σκέφτεται τα ζητήματα της αιωνιότητας καθώς θα ανακαλύψει ότι η επιστήμη δε μπορεί (ούτε και θα μπορέσει ποτέ) να του εξηγήσει τα κυριότερα ερωτήματα της ζωής: «Ποιος είμαι;», «Από που έρχομαι και πού πηγαίνω;» «Ποιο είναι το αληθινό νόημα της ζωής;», «Τι είναι πραγματικά ‘αληθινό’ – τι είναι η «Αλήθεια»;», «Τι γίνεται μετά το θάνατο;».
(11). Οι επιστήμες της Οικονομίας και Κοινωνιολογίας έχουν το μεγάλο πλεονέκτημα (για το διάβολο) ότι ασχολούνται με τα πιο υλιστικά θέματα που υπάρχουν. Δεν είναι τυχαίο ότι η Μαρξιστική θεωρία είναι μια θεωρία που ασχολείται με την οικονομική και κοινωνική δομή της κοινωνίας και είναι άκρως υλιστική. Το ίδιο συμβαίνει και με τις θεωρίες που υποστηρίζουν τον Καπιταλισμό αλλά και κάθε άλλο Οικονομικό-Κοινωνικό μοντέλο. Ασχολούνται όλες με το «Εδώ και Τώρα» και αδιαφορούν πλήρως για το «Επέκεινα».
(12). Το πραγματικό έργο και στόχος του διαβόλου. Η πλήρης στροφή προς τις επιθυμίες και την ικανοποίησή τους. Και η μεγαλύτερη επιτυχία του είναι ότι έχει διεισδύσει στις εκκλησίες καταφέρνοντας μέσω θεωριών «ευημερίας» και καλοπέρασης - επειδή «είναι θέλημα Θεού να είμαστε ‘ευλογημένοι΄». Και μ’ αυτό τον τρόπο έχει εξαγιάσει τον πλουτισμό, τη φιλαργυρία και τον υλισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου