ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΣΚΡΟΥΤΕΗΠ - C.S. LEWIS

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΧ

ΑΓΑΠΗΤΕ ΜΟΥ ΓΟΥΟΡΜΓΟΥΝΤ,

Ελπίζω το τελευταίο μου γράμμα να σε έπεισε πως αυτή η περίοδος αδιαφορίας ή «ξηρασίας» που περνάει ο ασθενής σου επί του παρόντος, δεν πρόκειται, από μόνη της, να σου δώσει την ψυχή του, αν δεν χρειάζεται να τη χειριστείς κατάλληλα. Για τι είδους χειρισμούς μιλάω, θα σου εξηγήσω αμέσως.

Κατ’ αρχήν, έχω ανακαλύψει ότι πάντοτε αυτές οι κακές περίοδοι της ανθρώπινης παλινδρόμησης, μας παρέχουν εξαιρετικές ευκαιρίες για κάθε είδους αισθησιακούς πειρασμούς, ειδικά σεξουαλικούς (1). Αυτό μπορεί να σε εκπλήξει γιατί υπάρχει μεγαλύτερη φυσική ενέργεια και έτσι, περισσότερες δυνατότητες, όταν κάποιος είναι στις καλές του μέρες. Αλλά πρέπει να θυμάσαι ότι υπάρχει επίσης και μεγαλύτερη δύναμη για αντίσταση τότε. Η υγεία και η καλή διάθεση που θέλεις εσύ να χρησιμοποιήσεις για να παράγεις λάγνες διαθέσεις, μπορούν επίσης, δυστυχώς, να χρησιμοποιηθούν για εργασία ή διασκέδαση ή ενδελεχή σκέψη ή αθώες χαρές και απολαύσεις (2). Η επίθεση όμως έχει καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας όταν ολόκληρος ο εσωτερικός κόσμος του ανθρώπου είναι σε κατάσταση ανίας, ψυχρότητας και κενού. Επίσης πρέπει να θυμάσαι ότι η σεξουαλικότητα της κακής περιόδου είναι ελαφρά διαφορετική σε ποιότητα από αυτή των καλών περιόδων - είναι πολύ λιγότερο συνδεδεμένη με αυτό το γλυκανάλατο φαινόμενο που οι άνθρωποι ονομάζουν «έρωτα», πολύ περισσότερο προσκολυόμενη σε διαστροφές, πολύ λιγότερο μολυσμένη από από όλα αυτά τα γενναιόδωρα και φανταστικά και πνευματικά ακόμη χαρακτηριστικά που τη μετατρέπουν συχνά σε κάτι το τόσο απογοητευτικό για μας (3). Το θέμα είναι αντίστοιχο με άλλες αντίστοιχες επιθυμίες της σάρκας. Είναι πολύ πιο πιθανόν να κάνεις τον άνθρωπό σου μέθυσο με το να του «σπρώξεις» το ποτό σαν ένα ανόδυνο πράγμα τη στιγμή που είναι σε ξηρότητα και ανία και κούραση, παρά να τον πείσεις να το χρησιμοποιήσει σαν μέσο διασκέδασης με τους φίλους του όταν είναι ευτυχής και γενναιόδωρος. Ποτέ μην ξεχνάς ότι όταν έχουμε να κάνουμε με οποιαδήποτε απόλαυση στην υγιή και φυσιολογική της μορφή, βρισκόμαστε, κατά μία έννοια σε εχθρικό έδαφος (4). Γνωρίζω ότι έχουμε κερδίσει ουκ ολίγες ψυχές μέσω της απόλαυσης. Κι από την άλλη, είναι του Εχθρού μας εφεύρεση αυτές, κι όχι δική μας. Όλες μας οι έρευνες μέχρι τώρα δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα στο παράγουμε έστω και μία (5). Έτσι, το όνο που μπορούμε να κάνουμε, είναι το να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν τις απολαύσεις που ο Εχθρός μας δημιούργησε, με τρόπο, σε χρόνο και σε βαθμό που Εκείνος έχει απαγορεύσει (6). Και τελικά, πάντα προσπαθούμε να τις οδηγήσουμε μακριά από τη φυσική τους κατάσταση σε μια άλλη που θα είναι εντελώς αφύσικη, εντελώς δύσοσμη για το Δημιουργό της και εντελώς δυσάρεστη. Η εξίσωση είναι: μια συνεχώς αυξανόμενη επιθυμία για μια συνεχώς μειούμενη απόλαυση (7). Είναι πιο σίγουρο έτσι κι έχει και πιο πολύ στυλ. Το ν’ αρπάξουμε την ψυχή ενός ανθρώπου και να μην του δώσουμε τίποτε σε αντάλλαγμα - αυτό είναι που αληθινά χαροποιεί την καρδιά του Πατέρα μας (8). Και οι περίοδοι ξηρότητας είναι η αρχή αυτής της διαδικασίας.

Υπάρχει όμως ένας ακόμη καλύτερος τρόπος για να χειριστείς την ξηρασία. Και εννοώ μέσω των ιδίων των σκέψεων του ασθενή σου γι’ αυτήν. Όπως πάντα, η πρώτη σου ενέργεια είναι να κρατήσεις τη γνώση για την αλήθεια μακριά του. Μην τον αφήσεις να υποπτευθεί την πραγματικότητα του νόμου της παλινδρόμησης. Ασ’ τον να υποθέτει ότι η πρώτη ζέση της μεταστροφής του θα έπρεπε να διαρκέσει και θα έπρεπε να συνεχίζεται για πάντα κα ότι η παρούσα ξηρότητα είναι μιας επίσης μόνιμης φύσης (9). Έχοντας εγκαθιδρύσει αυτή την πλάνη βαθιά μέσα στο κεφάλι του, μπορείς μετά να προχωρήσεις με διάφορους τρόπους. Όλα εξαρτώνται από το εάν ο άνθρωπός σου είναι από τους μελαγχολικούς-απαισιόδους τύπους που μπορούν να οδηγηθούν στην απελπισία, ή είναι από τους αιθεροβάμονες που μπορούν να πιστέψουν ότι όλα πάνε μια χαρά. Ο πρώτος τύπος είναι σπάνιος πια ανάμεσα στους ανθρώπους. Αν ο ασθενής σου τυχαίνει να ανήκει σ’ αυτόν, τότε όλα είναι εύκολα. Το μόνο που έχεις να κάνεις, είναι να τον κρατήσεις μακριά από έμπειρους Χριστιανούς (κάτι εύκολο στις μέρες μας), να καθοδηγήσεις την προσοχή του στα κατάλληλα εδάφια της Γραφής, και μετά να τον βάλεις στη διαδικασία του να προσπαθήσει να ανακτήσει τα παλιά του συναισθήματα μέσω εξάσκησης της θέλησής του και μόνο, και το παιχνίδι είναι δικό μας. Αν είναι όμως από τους πιο αισιόδοξους τύπους, η δουλειά σου είναι να τον κάνεις να συμφωνήσει πως η παρούσα χαμηλή θερμοκρασία του πνεύματός του είναι φυσιολογική και βαθμιαία θα πρέπει να τη συνηθίσει, πείθοντάς τον ότι δεν είναι και τόσο χαμηλή τελικά (10). Μέσα σε μια βδομάδα θα τον κάνεις να αναρωτιέται αν οι πρώτες του μέρες στο Χριστιανισμό ήταν κάπως εξεζητημένες. Μίλα του για το «μέτρο» (11) σε όλα τα πράγματα. Άπαξ και καταφέρεις να τον φέρεις στο σημείο να σκέφτεται ότι «η θρησκεία είναι καλή μέχρι ένα σημείο», τότε μπορείς να νιώθεις αρκετά χαρούμενος για την ψυχή του. Μια θρησκεία της μετριότητας είναι ισοδύναμη με καθόλου θρησκεία για μας - και πιο διασκεδαστική (12).

Μια άλλη πιθανότητα είναι η άμεση επίθεση στην πίστη του. Άπαξ και καταφέρεις να τον πείσεις ότι η περίοδος της πτώσης του είναι μόνιμη, δεν μπορείς και να τον πείσεις ότι «η θρησκευτική του φάση» πρόκειται να μαραθεί και να πεθάνει όπως και όλες οι προηγούμενες φάσεις του; (13) Βέβαια δεν υπάρχει τρόπος να πετύχεις με τη λογική να τον περάσεις από την πρόταση «χάνω το ενδιαφέρον μου στο τάδε θέμα», στην πρόταση «αυτό το θέμα είναι λανθασμένο». Αλλά, όπως είπα και πριν, είναι η επιχειρηματολογία αυτή στην οποία θα πρέπει να βασιστείς κι όχι η λογική (14). Και μόνο η λέξη «φάση» θα κάνει να πετύχει το κόλπο. Υποθέτω ότι το ον αυτό, σίγουρα έχει περάσεις διάφορες φάσεις στη μέχρι τώρα ζωή του - όλοι έχουν - και ότι πάντα νιώθει ανώτερος και προστατευτικός απέναντι σ’ αυτούς από τους οποίους «αναδύθηκε», όχι επειδή τους έχει κρίνει, αλλά επειδή απλώς ανήκουν στο παρελθόν (15). (Υποθέτω ότι φροντίζεις να τον ταΐζεις καλά με ιδέες νεφελώδεις όπως η Πρόοδος και η Εξέλιξη και το Ιστορικό Σημείο Καμπής, και του δίνεις μπόλικες σύγχρονες βιογραφίες να διαβάζει; Οι άνθρωποι σ’ αυτές πάντα «αναδύονται» μετά από διάφορες φάσεις, έτσι;)

Βλέπεις τι εννοώ; Κράτησε το μυαλό του μακριά από την απλή αντίθεση του Σωστού και Λάθους (16). Όμορφες σκιώδεις εκφράσεις όπως - «ήταν απλά μια φάση» - «πέρασα μέσα απ’ όλα αυτά» - και μην ξεχνάς την ευλογημένη λέξη «Έφηβος» (17).

Ο στοργικός σου θείος,

ΣΚΡΟΥΤΕΗΠ.

(1). Οι περίοδοι ξηρασίας και απογοήτευσης είναι οι καλύτερες περίοδοι για τον πονηρό ώστε να μας επιτεθεί και να μας φέρει σε πειρασμό και οι σεξουαλικοί πειρασμοί είναι οι πιο δυνατοί και οι πιο καταστρεπτικοί.

(2). Οι αντιστάσεις μας είναι πεσμένες όταν είμαστε σε θλίψη και απογοήτευση και ο εχθρός το γνωρίζει και κοιτάει να το χειριστεί κατάλληλα. Αντίθετα όταν είμαστε γεμάτοι ζήλο για τον Κύριο και για το λόγο Του και γεμάτοι από το Πνεύμα Του, είναι σχεδόν αδύνατο να μας υπερνικήσει ο πονηρός με τους πειρασμούς του. Είμαστε σε εγρήγορση και επαγρύπνηση και έτοιμοι ν’ αντισταθούμε. Ας θυμηθούμε τους μαθητές που είχαν αποκοιμηθεί από το φαγητό και τη θλίψη, επειδή ο δάσκαλός τους τους είχε πει ότι θα φύγει, την τελευταία νύχτα στον κήπο της Γεθσημανή και πώς τελικά έπεσαν σε πειρασμό. Γι’ αυτό ο Κύριος είπε, «αγρυπνείτε και προσεύχεσθε για να μην εισέλθετε σε πειρασμό».

(3). Η σεξουαλικότητα και η σεξουαλικές σχέσης - όπως ο Θεός τις σχεδίασε -  δεν είναι κάτι κακό, ούτε βρώμικο. Αντίθετα είναι ευλογία και είναι σχεδιασμένες για την απόλαυσή μας και την ολοκλήρωσή μας σαν άτομα και σαν προσωπικότητες. Όμως ο Θεός τα σχεδίασε να λειτουργούν μέσα σε ένα πλαίσιο - το πλαίσιο του έρωτα, της αγάπης, της αφιέρωσης και αφοσίωσης σε ΕΝΑ άλλο άτομο και μέσα από τα δεσμά του γάμου.

(4). Όταν ο άνθρωπος απολαμβάνει τις χαρές του Θεού με το μέτρο και στο πλαίσιο που ο Θεός τις σχεδίασε ζει με αληθινή ευλογία, δε νιώθει στερημένος και είναι ευγνώμων προς το Θεό για αυτά που απολαμβάνει. Άρα είναι δύσκολος στόχος για τον πονηρό. Σε τέτοια κατάσταση όταν βρίσκεται ο άνθρωπος, είναι πάντα μέσα στο χώρο του Θεού και όταν ο διάβολος προσπαθεί να του επιτεθεί είναι σα να προσπαθεί να επιτεθεί στο Θεό τον ίδιο. Γι’ αυτό η Γραφή λέει «πλησιάσατε προς τον Θεόν…»

(5). Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο ο διάβολος δεν έχει εφεύρει τίποτε καλό γιατί δεν είναι ικανός για κάτι τέτοιο. Ό,τι κι αν πιάσει στα χέρια του, το διαστρέφει γιατί αυτή είναι η φύση του και την περνάει σε ό,τι αγγίζει, είτε άνθρωπο, είτε ιδέα.

(6). Όλα όσα ο κόσμος «απολαμβάνει» είναι από το Θεό δοσμένα, όμως έχουν διαστραφεί από το διάβολο και καταλήγουν σε φθοροποιές ψευδο-απολαύσεις. Η υγιής σεξουαλικότητα που έχει καταλήξει σε τέτοιες μορφές διαστροφής που ούτε ο νους του ανθρώπου δε βάζει και που τελικά αφήνουν τον άνθρωπο ακόμη πιο κενό απ’ ότι ήταν πριν, είναι ένα από τα πιο τρανά παραδείγματα. Το ίδιο ισχύει για το ποτό, για τη διασκέδαση κάθε είδους και για ό,τι άλλο παρέχει ξεκούραση και ανάταση στην ανθρώπινη ψυχή. Είναι σχέδια του Θεού που διαστρέφονται από το διάβολο και οδηγούν τον άνθρωπο στην επανάσταση προς το Δημιουργό του και την τελική καταστροφή του.

(7). Όπως είπαμε και παραπάνω, τελικά μετά από τη «διασκέδαση» νιώθεις πιο κενός και μόνος από πριν κι έτσι ζητάς αμέσως περισσότερο απ’ το ίδιο για να μη μείνεις μόνος μ’ αυτό αίσθημα του κενού και της στέρησης. Και προχωράς όλο και πιο βαθιά μέσα στην απώλεια. Αυτό που συμβαίνει με κάθε μορφή διεστραμένης διασκέδασης είναι σαν τα ναρκωτικά και το μόνο που μπορεί να απελευθερώσει τον δέσμιο από τις ψευδο-απολαύσεις άνθρωπο είναι πια μόνο μια θεϊκή επέμβαση.

(8). Η μεγαλύτερη χαρά του διαβόλου είναι να μας πάρει την ψυχή χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Και δυστυχώς είμαστε τόσο ανόητοι που συνήθως το καταφέρνει.

(9). Το σπουδαιότερο όπλο του διαβόλου είναι το να μας κρατήσει μακριά από την αλήθεια. Έτσι μπορεί να μας χειρίζεται όπως θέλει τροφοδοτώντας μας με τα ψέμματά του. Σε περιόδους πνευματικής ξηρασίας και θλίψεων, θα προσπαθήσει πολλές φορές να μας πείσει πως έτσι θα είναι πάντα και πως ό,τι είχαμε ήταν κάτι περαστικό. Τώρα επιστρέψαμε στη συνηθισμένη μας κατάσταση και αυτή είναι που θα έχουμε - απελπισία, ανία, ερημιά, μοναξιά, απογοήτευση. Θα μας τροφοδοτήσει ανελέητα με τέτοιες ιδέες, σκέψεις και συναισθήματα μέχρι που να μη μπορούμε πια να δούμε μπροστά μας και να αποδεχθούμε την αποτυχία σαν μια συνηθισμένη κατάσταση ζωής.

(10). Σε γενικές γραμμές οι άνθρωποι είναι έιτε αισιόδοξοι, είτε απαισιόδοξοι ως προς τις τάσεις τους. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι που θα προσπαθήσει ο εχθρός να χειριστεί και να τραβήξει στα άκρα προκειμένου να μας πλανήσει. Πρέπει να θυμόμαστε ότι ο διάβολος είναι πάντα υπερ των άκρων γιατί εκεί υπάρχει πάντα η έλλειψη μέτρου και ισορροπίας και είναι εύκολο από εκεί να μας κάνει ό,τι του αρέσει. Έτσι τον απαισιόδοξο θα τον τραβήξει στο άκρο της απελπισίας, ενώ τον αισιόδοξο θα τον τραβήξει το άκρο της ακραίας χαζοζαρούμενης - μέχρις αφέλειας - αισιοδοξίας. Έτσι, και ο ένας και ο άλλος δε θα αντιδράσουν στην κατάστασή τους για να την καλυτερέψουν προς μεγάλη τέρψη και απόλαυση του εχθρού της ψυχής τους.

(11). Εδώ δεν αναφέρεται στο μέτρο που είναι απαραίτητο ακριβώς για να μην πάμε στα άκρα και οδηγηθούμε στην πλάνη, αλλά για τη ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ που είναι ο εχθρός της τελειότητας που ο Θεός θέλει. Η μετριότητα είναι το ίδιο με τη χλιαρότητα που ο Θεός μισεί (δες Αποκάλυψη, εκκλησία της Λαοδικείας). Είναι αυτή η ασπόνδυλη κατάσταση στην οποία περιέρχεται κανείς όταν δεν αντιδρά στο κακό, δεν αντιστέκεται, δεν έχει γνώμη, δεν παίρνει θέση, αλλά κοιτάει να μένει ουδέτερος για να τηρεί «ισορροπίες». Αυτός ο άνθρωπος δεν είναι άνθρωπος του μέτρου, αλλά ένας δειλός που κρύβεται πίσω από αυτό. Ο άνθρωπος του αληθινού μέτρου είναι ταυτόχρονα ένας άνθρωπος γεμάτος με ζήλο για το Θεό και σε καμία περίπτωση δε συμβιβάζει την αλήθεια του Θεού με οτιδήποτε λανθασμένο. Ο χλιαρός-μέτριος όμως είναι απλά ένας βολεμένος που δε θέλει να του χαλάνε την ησυχία του.

(12). Η «θρησκεία με τις ασημένιες παντόφλες» όπως την περιέγραψε γλαφυρά ο Τζων Μπάνυαν στο «Ταξίδι του Προσκυνητή», είναι η θρησκεία του χλιαρού-μέτριου και η αγαπημένη του διαβόλου. Δεν ενοχλεί, δεν αντιδρά, δε δημιουργεί προβλήματα, δεν αναστατώνει. «Οι αναστατώσαντες την οικουμένην όλην», όπως αποκάλεσαν τον Παύλο και το Σίλα και γενικώς τους πρώτους Χριστιανούς, δεν έρχονται πια από τα μέρη μας. Έχουν άλλη δουλειά: να «γίνουν πλούσιοι και να πλουτίσουν» όπως οι «Χριστιανοί» της Λαοδικείας.

(13). Άλλος ένας τρόπος επίθεσης του πονηρού. «Όνειρο ήταν και πάει» όπως λένε. Ήταν απλά μια φάση. Ήταν μια περστική περίοδος. Μη χολοσκάς. Μη στενοχωριέσαι. Τώρα είσαι φυσιολογικός. Τώρα είσαι στα σωστά σου. Ξέχνα εκείνες τις υπερβολές. Αν τα δεχτείς όλα αυτά σταματάς να παλεύεις για κάτι καλύτερο, σταματάς να ψάχνεις το ιδανικό γιατί είναι ουτοπία, σταματάς να επιζητάς το θέλημα του Θεού για τη ζωή σου γιατί θεωρείς ότι δε μπορεί να επιτευχθεί, ο Θεός σε παράτησε και δεν ενδιαφέρεται για σένα. Όμως η πραγματικότητα είναι ότι απλά περνάς μια περίοδο εκπαίδευσης και ο Θεός είναι εκεί και σε παρακολουθεί για να δει πώς θα τα πας και, αν ζητήσεις τη βοήθειά Του, θα σε βοηθήσει να ξεπεράσεις την ξηρασία και θα σε οδηγήσει σε «χλοερές βοσκές και ύδατα αναπαύσεως».

(14). Ο διάβολος δε θέλει να σκέφτεσαι, θέλει να δέχεσαι. Γι’ αυτό σε βομβαρδίζει με επιχειρήματα λογικοφανή και, πριν προλάβεις να τα επεξεργαστείς σε βομβαρδίζει και με άλλα. Ο σκοπός του είναι να μη σκεφτείς, να μη χρησιμοποιήσεις τη λογική σου ώστε να ξεχωρίσεις το σωστό απ’ το λάθος και, το κυριότερο, να μη σου μείνει χρόνος ησυχίας ώστε να μπορέσεις ν’ ακούσεις τη φωνή του Θεού και την οδηγία Του που μόνο σε κατάσταση ησυχασμού ακούγεται. Μερικές φορές, η μεγαλύτερη μάχη μας είναι ενάντια στη συνεχή φασαρία που δημιουργεί ο κόσμος γύρω μας προκειμένου να μη μας αφήσει να σκεφτούμε και να δούμε τη λύση του Θεού που βρίσκεται μπροστά μας.

(15). Εδώ δε μιλάει για κατάκριση, αλλά για διάκριση (κι αυτή με τη λάθος έννοια). Κρίνει πως είναι ανώτερος και καλύτερος απ’ τους άλλους. Δεν τους κατακρίνει για την «άγνοιά» τους, αλλά διακρίνει-διαχωρίζει τον εαυτό του από αυτούς. Αυτοί είναι ακόμη στο παρελθόν ενώ εκείνος προχωράει προς το μέλλον. Στην πραγματικότητα κάνει κύκλους, απλά δεν το έχει συνειδητοποιήσει ακόμη.

(16). Τις πιο πολλές φορές το μόνο που έχουμε είναι και το πιο απλό: να διακρίνουμε μεταξύ καλού και κακού. Όμως κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα εύκολο. Αντίθετα είναι συνήθως το πιο δύσκολο γιατί έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε πολύπλοκα και πολυσύνθετα, ακόμη και για τα πιο απλά θέματα. Χρειάζεται να έχουμε τα πνευματικά μας αισθητήρια «γεγυμνασμένα ώστε να διακρίνουμε το καλό απ’ το κακό» όπως λέει στην προς Εβραίους. Όμως αυτό είναι χαρακτηριστικό των «τελείων» όπως λέει στην ίδια επιστολή και ο διάβολος θα κάνει το παν για να μη μας αφήσει να φτάσουμε την τελειότητα.

(17). Τα χαρακτηριστικά του εφήβου, είναι η ανυπομονησία, η βιασύνη, ο θυμός, ο υπερ-συναισθηματισμός, η εντύπωση πως τα ξέρει όλα. Το ότι νιώθει τη δύναμη της ζωής να σφύζει μέσα στο σώμα του τον κάνει να αισθάνεται ανίκητος και ικανός να τα βάλει με τους πάντες. Ο έφηβος εύκολα ενθουσιάζεται κι εύκολα απογοητεύεται. Είναι στο μέγιστο των παλινδρομίσεων αυτή η εποχή και ηλικία. Με ένα λόγο: «ανώριμος». Αν και είναι μια φυσιολογική φάση της ανθρώπινης ζωής, φυσική και πνευματικής, ωστόσο είναι η πιο επικίνδυνη περίοδος στην πνευματική ζωή του πιστού γιατί τότε θα γίνουν οι πιο σκληρές μάχες και, αν τότε αντέξουμε, μετά τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα γιατί, όντας πιο ώριμοι, θα γνωρίζουμε τις «μεθοδείες» του σατανά και θα μπορούμε τουλάχιστον να τις αναγωνρίσουμε και να αντισταθούμε.